نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 13 صفحه : 362
خريدارى كند تا با آن ارتزاق كنيد
بعضى[1] ديگر
گفتهاند ضمير به كلمه و رق بر مىگردد، آن گاه حرف من را
بدلى گرفته و گفتهاند: معناى آيه اين است كه بياورد رزقى بدل از پول ،
ولى اين احتمال بعيد است، چون مستلزم تقدير گرفتن ضمير ديگرى است كه به جمله قبلى
برگردد، علاوه بر اينكه ضمير مورد گفتگو ضمير مذكر است، و اگر به و رق بر مىگشت
بايد مؤنث آورده مىشد، به شهادت اينكه خود آيه قبلا و رق را مؤنث دانسته در
بارهاش اشاره مؤنث به كار برده و فرموده(بِوَرِقِكُمْ
هذِهِ).
[نگرانى اصحاب كهف از فاش شدن رازشان و دست يافتن كفار به آنان]
(وَ لْيَتَلَطَّفْ وَ لا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَداً)- تلطف به معناى اعمال لطف و رفق و اظهار مدارات است، پس
اينكه فرمود:(وَ لا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَداً) عطفى است تفسيرى، كه مىخواهد همان جمله قبلى را معنا كند، و مقصود
از اين كلام به طورى كه از سياق برمىآيد اين است كه بايد اين شخص كه مىفرستيد در
اعمال نازك كارى و لطف با اهل شهر در رفتن و برگشتن و معامله كردن خيلى سعى كند،
تا مبادا خصومتى يا نزاعى واقع شود كه نتيجهاش اين شود كه مردم از راز و حال ما
سردرآورند.
بعضى[2] ديگر
اينطور معنا كردهاند كه در معامله بسيار نازك كارى به خرج دهد. ولى كلام مطلق است
و قيدى براى خصوص معامله در آن نيست.
اين آيه امر به تلطف را تعليل نموده و مصلحتش را بيان مىكند.
جمله(يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ) به معناى يطلعوا عليكم- بر شما اطلاع يابند است، چون
ظهور بر هر چيز اطلاع از آن و علم يافتن بدان و همچنين ظفر يافتن بر آن است، و آيه
شريفه به هر دو معنا هم تفسير شده، و كلمه مذكور به طورى كه راغب[3] گفته از كلمه ظهر
گرفته شده كه به معناى پشت و گرده آدمى است، در مقابل شكم آدمى، پس از آن بطور
استعاره در خصوص گرده زمين استعمال نموده گفتند: ظهر الارض- پشت زمين
در مقابل بطن الارض- دل زمين ، آن گاه ظهور از آن گرفته
شده كه به معناى پيدايى و هويدايى است، در مقابل بطون كه به معناى
ناپيدايى است.
چون بودن شخص در روى زمين ملازم است با ديدن و اطلاع يافتن و همچنين
ميان بودن در روى زمين و ظفر يافتن و نيز ميان آن و غلبه يافتن ملازمه عادى هست، و
لذاست كه