داريد ميان شما قضاوت و داورى مى‌كند، اگر خواست رحم مى‌كند، (و البته اين ترحم را نمى‌كند مگر به شرط ايمان و عمل صالح، چون در كلامش مكرر اين شرط شده).

و اگر خواست عذابتان مى‌كند، و اين را عملى نمى‌كند مگر با كفر و فسق، و ما تو را اى پيغمبر وكيل ايشان قرار نداده و امر ايشان را به تو واگذار نكرده‌ايم تا اختيار تام داشته باشى به هر كه خواستى بدهى و هر كه را خواستى محروم كنى.

از همينها مى‌توان فهميد كه ترديد در عبارت: اگر خواست بر شما رحم مى‌كند، و اگر خواست عذابتان مى‌كند به اعتبار مشيت‌هاى مختلف پديد مى‌آيد و مشيت‌هاى مختلف هم ناشى از ايمان و كفر و عمل صالح و طالح است. و اين نيز روشن مى‌گردد كه جمله (وَ ما أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ وَكِيلًا) ردع و تخطئه مؤمنين است از اينكه در نجات خود (از عمل صالح دست بردارند و تنها) اعتماد به رسول خدا 6 كنند و سرنوشت خود را مستند به قبول دين او بدانند (همانطور كه يهود و نصارى به دين خود دلخوش هستند)، آيه شريفه قرآن هم همه را تخطئه نموده و مى‌فرمايد:(لَيْسَ بِأَمانِيِّكُمْ وَ لا أَمانِيِّ أَهْلِ الْكِتابِ مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً يُجْزَ بِهِ)[1] و نيز در تخطئه از همين پندار مى‌فرمايد:(إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هادُوا وَ النَّصارى‌ وَ الصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ)[2] و همچنين در مواردى ديگر.

البته در تفسير آيه مورد بحث، اقوال ديگرى نيز هست كه از آنجا كه در نقلش فائده‌اى نديديم از نقل آن صرفنظر نموديم.

(وَ رَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلى‌ بَعْضٍ وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً).

صدر آيه تعليلى را كه در آيه قبلى بود توسعه داده است گويى كه مى‌فرمايد: چگونه خداوند از شما داناتر نيست؟ و حال آنكه او داناتر است به آنچه در آسمانها و زمين است، كه شما يكى از آنهائيد .

جمله:(وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلى‌ بَعْضٍ) به منزله تمهيد و مقدمه است براى جمله‌(وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً) و رويهمرفته فضيلت داوود و برترى او از ساير انبياء را كه همان‌

[1] كار به آمال و آرزوى شما و آرزوى يهود و نصارى درست نشود، هر آن كس كار بد كند( هر كس كه باشد) كيفر آن را خواهد ديد. سوره نساء، آيه 123.

[2] محققا هر مسلمان و يهود و نصارى و ستاره‌پرست كه از روى حقيقت ايمان به خدا و روز قيامت آورد و عمل شايسته كند از جانب پروردگار به اجر و ثواب رسند. سوره بقره، آيه 62.