بعضى از آنچه در شب بر رسول خدا 6 وحى مى‌شد در روز فراموش مى‌كرد، آيه‌(ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها)[1] نازل گرديد[2].

و نيز الدر المنثور از ابى داوود- در كتاب الناسخ- و بيهقى- در كتاب الدلائل- از ابى امامه روايت كرده كه گفت جماعتى از انصار از اصحاب رسول خدا 6 به آن جناب خبر دادند كه مردى نصف شب برخاست تا سوره‌اى را كه حفظ كرده بود شروع به خواندن كند، ليكن غير از(بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌) آن، چيزى بيادش نيامد. اين پيشامد براى جمعى از اصحاب آن جناب نيز رخ داد، صبح نزد آن جناب شده سوره مزبور را از آن حضرت سؤال كردند. ايشان نيز ساعتى به فكر فرو رفت و چيزى بيادش نيامد كه بگويد آن گاه فرمود: ديشب آن سوره نسخ شد، نسخى كه در هر جا بود از بين رفت، اگر در سينه بود فراموش شد و اگر در كاغذها بود گم شد[3].

مؤلف: اين قضيه به چند طريق و با عبارات مختلف و قريب المعنى روايت شده است.

باز در همان كتاب از عبد الرزاق، سعيد بن منصور و ابى داوود- در كتاب الناسخ- و پسرش- در كتاب المصاحف- و نسايى، ابن جرير، ابن ابى حاتم، و حاكم- وى حديث را صحيح دانسته- از سعد بن ابى وقاص روايت كرده كه وقتى آيه (ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنْسِها) را ما ننسخ من آية او ننساها قرائت كرد، شخصى اعتراض كرد كه سعيد بن مسيب آن را(أَوْ نُنْسِها) مى‌خواند، تو چرا چنين خواندى؟ سعد گفت: قرآن كه بر مسيب و دودمان او نازل نشده، مگر نشنيده‌اى كه خداى تعالى مى‌فرمايد: (سَنُقْرِئُكَ فَلا تَنْسى‌)- بزودى برايت مى‌خوانيم تا فراموش نكنى و نيز مى‌فرمايد: (وَ اذْكُرْ رَبَّكَ إِذا نَسِيتَ‌)- بياد آر پروردگارت را هر گاه كه فراموش كردى [4].

مؤلف: مقصود سعد از استشهاد به اين دو آيه اين بوده كه خداوند نسيان را از پيغمبر شما برداشته، و ديگر در حق او ننسها معنا ندارد، بدين جهت من ننساها خواندم، كه از ماده نسى به معناى ترك و تاخير است. و خلاصه معناى‌(ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ) اين است كه آيه را از كار بيندازيم، نه اينكه تلاوتش را نسخ كنيم، و اين چنين‌

[1] سوره بقره، آيه 106.

[2] الدر المنثور، ج 1، ص 104.

[3] الدر المنثور، ج 1، ص 105.

[4] الدر المنثور، ج 1، ص 104.