فطرت و سلامت نفس، و بدون اينكه عمل و مجاهدتى انجام داده باشند به نعمت اخلاص رسيده‌اند، در حالى كه ديگران با جد و جهد مى‌بايستى در مقام تحصيلش برآيند، آن هم هر چه مجاهدت كنند به آن مرتبه از اخلاص كه آن عده رسيده‌اند نمى‌رسند. آرى، اخلاص ايشان بسيار عالى‌تر و رتبه آن بلندتر از آن اخلاصى است كه با اكتساب بدست آيد، چون آنها دلهايى پاك از لوث موانع و مزاحمات داشته‌اند. و ظاهرا در عرف قرآن مقصود از كلمه مخلصين - به فتح لام- هر جا كه آمده باشد هم ايشان باشند.

و اين عده همان انبياء و امامان معصوم (ع) هستند، و قرآن كريم هم تصريح دارد بر اينكه خداوند ايشان را اجتباء نموده، يعنى جهت خود جمع‌آورى و براى حضرت خود خالص ساخته، هم چنان كه فرموده:(وَ اجْتَبَيْناهُمْ وَ هَدَيْناهُمْ إِلى‌ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ)[1] و نيز فرموده:(هُوَ اجْتَباكُمْ وَ ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ)[2].

و به ايشان از علم، آن مرحله‌اى را داده كه ملكه عاصمه است، و ايشان را از ارتكاب گناهان و جرائم حفظ مى‌كند، و ديگر با داشتن آن ملكه صدور گناه حتى گناه صغيره از ايشان محال مى‌شود. و فرق عصمت و ملكه عدالت همين است، با اينكه هر دوى آنها از صدور و ارتكاب گناه مانع مى‌شوند، از اين جهت با هم فرق دارند كه با ملكه عصمت صدور معصيت ممتنع هم مى‌شود، ولى با ملكه عدالت ممتنع نمى‌شود.

در صفحات گذشته هم گفتيم كه اين عده از پروردگار خود چيزهايى اطلاع دارند كه ديگران ندارند، و خداوند هم اين معنا را تصديق نموده و فرموده:(سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ إِلَّا عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ)[3].

و نيز محبت الهى ايشان را وامى‌دارد به اينكه چيزى را جز آنچه كه خدا مى‌خواهد نخواهند، و به كلى از نافرمانى او منصرف شوند، هم چنان كه اين را نيز در قرآن تقرير نموده، و در چند جاى از آن فرموده است:(فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ إِلَّا عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ)[4].

[1] اين پيغمبران را برگزيديم و به راهى راست هدايتشان كرديم. سوره انعام، آيه 87.

[2] او شما را برگزيد و در اين دين براى شما سختى ننهاد. سوره حج، آيه 78.

[3] خداى يكتا از آنچه وصف مى‌كنند منزه است، مگر بندگان خاص خداى. سوره صافات، آيه 159 و 160.

[4] به عزت تو قسم كه همگيشان را گمراه مى‌كنم، مگر آنها كه بندگان خاص توأند. سوره ص آيه 82 و 83.