بسيار مى‌شد كه درختان را ارباب و خداى خود اتخاذ مى‌كردند و به آن درختان به اصطلاح دخيل مى‌شدند و از آن تبرك مى‌جستند و هرگز به آنها آسيب نمى‌رساندند، نه قطعش مى‌كردند و نه شاخه‌اش را مى‌شكستند و با آوردن قربانيها و نذورات و هدايا به آن درختها تقرب مى‌جستند.

اين سنت، كار عقايد مردم را به هرج و مرج كشانيد و عقايد در باره بت و بت‌پرستى آن قدر شاخه شاخه شد كه با هيچ ضابطه‌اى نمى‌توان آن را آمارگيرى نمود، چيزى كه هست در بيشتر معتقدات بت‌پرستان اين يك عقيده وجود دارد كه بت را شفيع خود به درگاه خدا مى‌گيرند تا آن بت، خيرات را به سوى آنان جلب و شرور را از آنان دفع كند، البته بسيارى از عوام مشركين هستند كه بت را مستقل در الوهيت مى‌دانند نه شفيع در درگاه معبود و حتى آن را مقدم بر خداى تعالى و برتر از او مى‌دانند دليل اين معنا هم آيه زير است كه عقايد آنان را حكايت كرده و مى‌فرمايد:(فَما كانَ لِشُرَكائِهِمْ فَلا يَصِلُ إِلَى اللَّهِ وَ ما كانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلى‌ شُرَكائِهِمْ)[1].

و بعضى از مشركين ملائكه و بعضى ديگر جن را عبادت مى‌كنند، و بعضى ستارگان ثابت مانند ستاره شعرى را مى‌پرستند، و طايفه‌اى بعضى از ستارگان سيار را معبود خود مى‌گيرند- كه در كتاب الهى به همه اين عقايد اشاره شده است- انگيزه آنان در همه اينها طمع در خير معبودها و يا ترس از شر آنها است.

و كم هستند مشركينى كه غير خدا را معبود گرفته باشند و براى آن معبود بتى درست نكرده باشند تا عبادات خود را روبروى آن صنم انجام دهند بلكه هر چيزى را كه معبود خود مى‌گيرند بتى نيز از چوب يا سنگ و يا فلز براى آن درست مى‌كنند و از صفات و مزاياى حيات، هر مزيتى را كه براى معبود خود قائل باشند آن صفت و مزيت را در آن بت مجسم مى‌سازند در نتيجه بتى را به صورت انسان مى‌تراشند و بتى ديگر را به صورت حيوان، هر چند كه معبودشان شكل و قيافه آن بت را نداشته باشد مانند كواكب ثابت يا سيار و مانند اله علم و اله حب و اله رزق و اله جنگ و اله‌هايى ديگر نظير اينها.

و منطق مشركين در ساختن صنم براى معبودهاى خود اين است كه مى‌گويند خدا، متعال و منزه از داشتن صورتى محسوس است و مانند ارباب انواع و ساير اله‌هاى مادى نيست تا

[1] آنچه نذر و هديه كه به شركاى خود پيش‌كش مى‌كنند به خدا نمى‌رسد ولى آنچه براى خدا پيش‌كش مى‌كنند به شركايشان نيز مى‌رسد. سوره انعام، آيه 136