شدن بر عليه آنان رانده شده و اين قضاء حتمى بوده و به هيچ وجه برگشت ندارد.

(وَ يَصْنَعُ الْفُلْكَ وَ كُلَّما مَرَّ عَلَيْهِ مَلَأٌ مِنْ قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ قالَ إِنْ تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنْكُمْ كَما تَسْخَرُونَ) طبرسى- رحمت اللَّه عليه- در مجمع البيان گفته: سخريه به معناى اين است كه انسان كارى را بر خلاف آنچه در باطن دارد انجام دهد، بطورى كه هر بيننده‌اى به كم عقلى انجام دهنده آن كار پى ببرد، و از همين باب است كلمه تسخير چون تسخير به معناى آن است كه كسى را آن قدر با قهر استضعاف كنى كه ذليل شود، و فرق ميان سخريه و بازى اين است كه در سخريه معناى خدعه و نيرنگ و ناقص جلوه دادن طرف مى‌باشد، و معلوم است كه طرف بايد موجودى جاندار باشد تا بشود با او نيرنگ كرد به خلاف لعب و بازى كه با جمادات نيز ممكن است.[1] و اما راغب در معناى اين كلمه در مفرداتش گفته: وقتى گفته مى‌شود سخرت منه و همچنين استسخرته معنايش اين است كه من او را مسخره كردم، و در كلام خداى تعالى نيز چند جا استعمال شده يكى در اين آيه كه مى‌فرمايد:(إِنْ تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنْكُمْ كَما تَسْخَرُونَ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ)، و يكى ديگر آنجا كه مى‌فرمايد:(بَلْ عَجِبْتَ وَ يَسْخَرُونَ)، و بعضى گفته‌اند: رجل سخرة - به ضمه سين و فتح خاء- يعنى كسى كه ديگران را مسخره مى‌كند، و رجل سخرة - به ضمه سين و سكون خاء- يعنى كسى كه ديگران مسخره‌اش كرده باشند، و كلمه سخريه - به ضمه سين- و همچنين كلمه سخريه - به كسره سين- به آن عملى گفته مى‌شود كه مسخره كننده در مسخرگى خود استفاده مى‌كند.[2] جمله‌(وَ يَصْنَعُ الْفُلْكَ) هر چند صيغه مضارع است ولى از نظر معنا حكايت حال گذشته است، و معنايش اين است كه نوح در حالى كه كشتى را مى‌ساخت مردم دسته دسته آمده بالاى سرش مى‌ايستادند و مسخره‌اش مى‌كردند، و آن جناب در برابر دعوت الهى خود و اقامه حجت بر عليه آنان همه آن آزارها را تحمل مى‌كرد، بدون اينكه فشل و سستى و انصرافى از خود نشان دهد.

و جمله‌(وَ كُلَّما مَرَّ عَلَيْهِ مَلَأٌ مِنْ قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ) حال از فاعل يصنع است،- كه همان نوح (ع) باشد،- و معناى آن اين است كه نوح (ع) كشتى را مى‌ساخت‌

[1] مجمع البيان، ج 5، ص 159، چاپ ايران.

[2] مفردات راغب، ص 232، چاپ ايران.