[مسخره كردن قوم نوح (ع)، كشتى ساختن او را و جواب آن حضرت به آنان‌]

در حالى كه هر دسته از سران مردم بر او گذشته و مسخره‌اش مى‌كردند، و كلمه ملا در خصوص اين جمله، به معناى جماعتى است كه مورد اعتناى مردم باشند، (گو اينكه در موارد ديگر به معناى درباريان است) و اين آيه دلالت دارد بر اينكه مردم زمان نوح (ع) براى مسخره كردن آن جناب دسته دسته مى‌آمدند، و نيز دلالت دارد بر اينكه آن جناب كشتى را پيش روى مردم مى‌ساخته، و محل كارش سر راه عموم مردم بوده است.(قالَ إِنْ تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنْكُمْ كَما تَسْخَرُونَ)- اين قسمت از آيه شريفه به منزله جواب از سؤالى تقديرى است، گويا كسى پرسيده نوح در برابر مسخرگى‌هاى كفار چه گفت؟

در پاسخ فرموده: نوح گفت: اگر شما ما را مسخره مى‌كنيد ما نيز شما را مسخره خواهيم كرد. و به همين جهت جمله مزبور را بدون حرف عطف آورد تا معلوم كند كه معطوف به ما قبل نيست، بلكه مربوط به سؤالى مقدر است.

در جمله مورد بحث نفرمود: ان تسخروا منى فانى اسخر منكم- اگر شما مرا مسخره كنيد من (نيز) شما را مسخره مى‌كنم تا هم از خود دفاع كرده باشد و هم از مؤمنين و گروندگان به خود، و چه بسا از همين تعبير فهميده شود كه آن جناب در ساختن كشتى از اهل و گروندگان خود كمك مى‌گرفته و در هنگام گفتن اين سخن، يارانش نيز حضور داشته‌اند، و سخريه كفار سخريه آنان نيز بوده، در نتيجه كلام اين ظهور را دارد كه كفار گروه گروه از كارگاه نوح عبور مى‌كرده‌اند و در حالى كه آن جناب و يارانش مشغول ساختن كشتى بودند، مسخره‌اش كرده و نسبت جنون و حواس‌پرتى به او مى‌دادند، پس هر چند كفار در استهزايشان جز از نوح نامى نبردند، و ليكن استهزاى آنان شامل مؤمنين به آن جناب نيز مى‌شده.

صرف نظر از اين ظهور، طبع و عادت نيز اقتضاء مى‌كند كه كفار، پيروان آن جناب را نيز استهزاء كنند، همانطور كه خود او را مسخره مى‌كردند، براى اينكه نوح و پيروانش اجتماع واحدى بودند كه معاشرت آنان را به يكديگر مرتبط مى‌كرده، هر چند كه مسخره كردن پيروان آن حضرت در حقيقت مسخره كردن خود آن جناب بود، اما چون اصل و پايه‌اى كه دعوت به توحيد قائم به آن بود همان نوح (ع) بود، و لذا گفته شد: سخروا منه- او را مسخره كردند .

و نفرمود: سخروا منه و من المؤمنين- او و مؤمنين را مسخره كردند .

در اين آيه سؤالى به ذهن مى‌آيد، و آن اين است كه اگر سخريه عمل زشتى است چرا نوح (ع) به كفار فرموده ما شما را مسخره مى‌كنيم، و اگر بد نيست چرا آيه كفار را ملامت مى‌كند بر اينكه نوح را مسخره مى‌كردند؟ جوابش اين است كه آنچه از سخريه زشت است ابتدايى آن است و اما اگر جنبه مجازات و تلافى باشد آن هم در جايى كه فايده‌اى عقلايى‌