اما انذارها و يا آيات چه تاثيرى در آنان دارد، با اينكه ايمان ندارند و ايمان نمى‌آورند، (يعنى با اينكه تصميم جدى دارند بر اينكه ايمان نياورند) و اين عزمشان به خاطر مهرى است كه بر دلهايشان زده شده. چه بسا مفسرينى كه گفته‌اند:[1] حرف ما استفهامى نيست، بلكه نافيه است، (و آيه مى‌خواهد بفرمايد: آيات و انذارها در مردمى كه ايمان ندارند تاثيرى نمى‌گذارد).

(فَهَلْ يَنْتَظِرُونَ إِلَّا مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِهِمْ) اين جمله- به شهادت حرف فاء كه بر سر آن آمده- تفريع بر حرف ما در جمله سابق است كه مى‌فرمود:(وَ ما تُغْنِي الْآياتُ وَ النُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لا يُؤْمِنُونَ)، و معنايش اين است:

حال كه معلوم شد آيات و انذارها هيچ اثرى در آنان ندارد و آنها ايمان نمى‌آورند پس روزگار و سرنوشتى را نبايد انتظار داشته باشند مگر مثل سرنوشت و روزگارى كه امثال آنان در قرون گذشته داشتند. آرى، اينان خود را ذخيره كرده‌اند براى عذاب الهى، عذابى كه بين تو و بين آنان جدايى افكنده آنان را هلاك مى‌كند. براى اينكه كلمه عذاب بر آنان حتمى گشته است.

و به همين جهت رسول گرامى خود را مامور كرد به اينكه اين حقيقت را به آنان ابلاغ كند: (قُلْ فَانْتَظِرُوا)- بگو منتظر باشيد ، يعنى منتظر روزگارى مانند روزگار كسانى كه قبل از شما بودند و يا به عبارتى منتظر روز عذابى باشيد كه بين من و شما جدايى مى‌افكند، پس در آن روز ايمان خواهيد آورد، اما ايمانى كه هيچ سودى به حالتان ندارد. (إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ‌)- من نيز با شما از منتظران هستم .

البته در سابق گفتيم كه استفهام در اين آيه انكارى است.

(ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنا وَ الَّذِينَ آمَنُوا) اين جمله تتمه صدر آيه قبلى است كه مى‌فرمود:(فَهَلْ يَنْتَظِرُونَ إِلَّا مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِهِمْ). و جمله‌(قُلْ فَانْتَظِرُوا ...) جمله‌اى است معترضه، و نظم اصلى گفتار از نظر معنا به اين قرار است:(فَهَلْ يَنْتَظِرُونَ) آيا قوم تو، اى رسول اسلام انتظار مى‌كشند(إِلَّا مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِهِمْ) سرنوشتى غير آنچه كه امتهاى كافر گذشته داشتند كه كلمه عذاب بر آنان حتمى گرديد، و در نتيجه آيت عذاب را به سويشان فرستاديم‌(ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنا وَ الَّذِينَ آمَنُوا) آن گاه رسولان خود و آنهايى كه ايمان آورده بودند را نجات داديم؟

حال بايد ديد چرا جمله‌(فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ) در بين صدر و ذيل آيه فاصله شده است؟ علتش اينست كه اين جمله آن ارتباطى را كه با جمله قبلش دارد با جمله‌

[1] تفسير الكبير، ج 17، ص 170.