خاتمیت - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : خاتمیت نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 133

نامساوی قیاس غلط است . و قیاسهایی که او کرده است و اساسا هر که‌ بخواهد در دین قیاس بکند چون شرایط را درک نمی‌کند ، بجای اینکه شرایط را مساوی بگیرد ، در شرایط نامساوی عمل می‌کند و اشتباه می‌کند . این‌ اجتهاد ممنوع است ، ولی ما یک اجتهاد مشروع هم داریم ، آن همین است که‌ در این تعبیر امیرالمؤمنین بود ، اینکه فروع یعنی شاخه‌ها را از اصلها و ریشه‌ها استنتاج بکنند .

کلیات و قواعد محدود است و مسائل ، نامتناهی

حدیث معروفی است که آن را ابن ادریس در آخر [ ( سرائر ) ] نقل کرده‌ است . ابن ادریس یک فقیهی است که به خبر واحد عمل نمی‌کند ، بر عکس‌ جمهور فقهاء که اگر خبر واحد مورد وثوق و اعتماد باشد عمل می‌کنند . ولی‌ در عین حال در آخر کتاب [ ( سرائر ) ] خودش که از کتب فقهی بسیار ارجمند و با ارزش ما است یک خاتمه‌ای دارد که معروف است به [ ( مستطرفات سرائر ) ] . در آنجا در یک قسمت ، این آدم بدبین که به اخبار واحد عمل نمی‌کند ، یک سلسله اخبار و احادیث دارد که آنها را غیر قابل‌ تردید می‌داند و واحد نمی‌شمارد ، بلکه متواتر یا نزدیک به متواتر می‌داند . آن حدیث که در وسائل هم هست اینست : « علینا القاء الاصول و علیکم‌ التفریع » [1] . ائمه گفته‌اند که بر ما است که اصول و قوانین و قواعد کلی را بیان کنیم ، این وظیفه ما است ، اما تفریع کردن یعنی فرع را از اصل استخراج کردن و شاخه را از تنه در آوردن این دیگر وظیفه شما است .
این آن اجتهادی است که نه تنها ممنوع نیست بلکه لازم و واجب است ، و علت آن هم معلوم

[1] سرائر ابن ادریس ، ص 478 به نقل از جامع بزنطی ، با اندکی اختلاف‌ در عبارت .

نام کتاب : خاتمیت نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 133

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست