- مدرسه فقاهت
- کتابخانه مدرسه فقاهت
- کتابخانه تصویری (اصلی)
- کتابخانه اهل تسنن
- کتابخانه تصویری (اهل تسنن)
- ویکی فقه
- ویکی پرسش
- مدرسه فقاهت
- کتابخانه مدرسه فقاهت
- کتابخانه تصویری (اصلی)
- کتابخانه اهل تسنن
- کتابخانه تصویری (اهل تسنن)
- ویکی فقه
- ویکی پرسش
|
||||
| نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 93 | ||||
|
بررسی مجدد بیان مرحوم آخوند در برهان دوم حال که به این مطلب رسیدیم ، دو مطلب قابل ذکر داریم که عرض می‌کنیم . یکی اینکه برای برهان دومی که مرحوم آخوند ذکر کرد و آن از راه تبعیت عرض از جوهر بود ، ایشان در آن برهان مطلبی را عنوان کرد که آن مطلب مورد اعتراض حاجی واقع شد . گو اینکه ما جواب گفتیم . و آن این بود : در مقدمه آن بحث این بحث را پیش کشید که طبیعت که علت حرکات و اعراض هست ، علت حرکات و اعراضی که در خود ماده‌ای که طبیعت در آن ماده وجود دارد نیست . مطلب اینست که : در آن برهان که از راه تبعیت عرض از جوهر اقامه شد ، آیا نیازی به چنین مقدمه‌ای داریم که بعد مواجه با اشکال حاجی بشویم ، یا اصلا نیازی به چنین مقدمه‌ای نیست ؟ تقریبا بسیاری از متأخرین مرحوم آخوند که این برهان را ذکر کرده‌اند به این جهت چندان عنایت نکرده‌اند . شاید از این جهت که این را لازم ندانسته‌اند . یعنی اگر چه حرف مرحوم آخوند حرف درستی هم باشد و قابل توجیه هم باشد ، ضرورتی ندارد که ما این مقدمه را بیاوریم ، اگر این مقدمه را حذف هم بکنیم باز هم روح برهان محفوظ است . چون روح برهان مسئله تبعیت عرض است از جوهر ، خواه علت عرض خود طبیعت جوهری باشد یا علت عرض ، آن نباشد . برای اینکه آن جوهری که علت عرض خودش هست ، قهرا این جوهر روی حساب همه حکما مرکب است از ماده‌ای و صورتی ، آنهایی که می‌گویند جوهر علت است ، معنایش اینست که این جوهر بصورته علت اعراض خودش هست و بمادته محل موضوع اعراض خودش هست . پس در آن واحد دو رابطه میان جوهر و عرض وجود دارد ، بنابراین که جوهر خودش علت اعراض خودش باشد : یک رابطه رابطه علیت و معلولیت میان جوهر و عرض خودش ، و یک رابطه رابطه حالیت و محلیت . قبلا هم گفتیم که هیچ |
||||
| نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 93 | ||||
|
www.eShia.ir