- مدرسه فقاهت
- کتابخانه مدرسه فقاهت
- کتابخانه تصویری (اصلی)
- کتابخانه اهل تسنن
- کتابخانه تصویری (اهل تسنن)
- ویکی فقه
- ویکی پرسش
- مدرسه فقاهت
- کتابخانه مدرسه فقاهت
- کتابخانه تصویری (اصلی)
- کتابخانه اهل تسنن
- کتابخانه تصویری (اهل تسنن)
- ویکی فقه
- ویکی پرسش
|
||||
| نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 94 | ||||
|
مانعی ندارد که یک شی‌ء خودش علت در خودش واقع بشود ، کالطبیب یعالج
نفسه ، که در آن واحد هم فاعل است و هم قابل ، فاعل بصورته أی بنفسه ، و
قابل بمادته أی ببدنه .
حالا که این جور است ، ممکن است کسی به مرحوم آخوند بگوید : شما در
این برهان دومی که اقامه کردید ، چه ضرورتی دارد که رابطه علیت میان
جوهر و عرض را نفی بکنید ، تا شاگردان خود شما بر شما اشکال بکنند ؟ آن
چیزی که روح اصلی برهان را تشکیل می‌دهد مسئله تبعیت عرض است از جوهر و
ملاک این تبعیت همان وجود لنفسه جوهر است برای عرض ، یعنی حلول و
عروض عرض است در جوهر ، یعنی رابطه حالیت و محلیت ، و به عبارت
دیگر رابطه میان ماده جوهری و عرض است ، نه رابطه میان صورت جوهری و
عرض .
بنابراین ، این به نحوی دیگر تأیید برهان مرحوم آخوند است در جواب
مرحوم حاجی ، که فرضا اگر آن قسمت از حرف مرحوم آخوند را در اینجا صحیح
و درست ندانیم و حتی به قول مرحوم حاجی بر خلاف مبانی خود مرحوم آخوند و
بر مبنای شیخ اشراق بدانیم ، یعنی نفی رابطه علیت میان صورت جوهری و
اعراض ، معهذا باز هم این برهان ، برهان تمامی است .
کیفیت ارتباط جوهر و عرض مطلب دیگری که خواستیم ذکر بکنیم اینست که : هر سه برهان بر اساس رابطه میان جوهر و عرض بنا شده است . برهان اول بر رابطه علیت جوهر و عرض ، برهان دوم از رابطه حالیت و محلیت ، و برهان سوم از رابطه مشخص بودن عرض برای جوهر . در این دو برهان آخر ، بالخصوص در برهان سوم مطلب به نحوی بیان شده است که گوئی اصلا ما می‌خواهیم اثننیت را برداریم و این یک مسئله قابل توجهی است ، هر چند که مرحوم آخوند در اطراف آن داد سخن نداده است . ریشه و اصل مسئله جوهر و نه مقوله عرضی یا به قول شیخ اشراق چهار |
||||
| نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 94 | ||||
|
www.eShia.ir