responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 210
بود ، اما درباره امکان چطور ؟

3 - امکان حادث است یا مبدع ؟

بعد از ماده نوبت می‌رسد به " امکان " . در مورد امکان استعدادی چه‌ می‌توان گفت ؟ در مورد امکان استعدادی معمولا می‌گویند که امکان استعدادی و استعداد یک‌ چیز است وقتی به ماده نسبت دهیم " استعداد " و وقتی به صورت نسبت‌ دهیم " امکان " نامیده می‌شود . چنین چیزی که به اعتباری امکان و به اعتبار دیگر استعداد نامیده می‌شود ، ماهیتش چیست ؟ در بعضی جاها تصریح می‌کنند که از مقوله کیفیت است ، کیفیت استعدادی و در بعضی جاها تصریح می‌کنند که از مقوله اضافه است‌ یعنی یک تناقضی در کلماتشان وجود دارد . حاجی بیانی دارد که می‌خواهد بگوید هر دو درست است . حاجی می‌گوید : در اینجا دو چیز وجود دارد ، یکی‌ استعداد که در ماده است و از مقوله کیف است ولی همین استعداد ملزوم‌ یک اضافه است که آن امکان استعدادی است . ولی این گفته حاجی درست‌ نیست چون ما راهی برای اثبات دو چیز نداریم ، و راه اثباتی که در اینجا هست همان برهانی است که ذکر شد و این برهان دو چیز را اثبات نمی کند ، و فرضا اگر به امکان استعدادی شیئیت بدهیم اشکال می‌شود که خود آن چه‌ وضعی دارد ؟ اگر حادث باشد آن نیز به ماده و امکان نیاز دارد . به این‌ معنی که وجود زید که حادث است مسبوق به امکان است و مسبوق است به‌ ماده ای که حامل امکان است و خود آن امکان هم شی ای است که حادث است‌ و بنابراین مسبوق است به امکان دیگر الی مالانهایه که این محال است . ولی اگر [ امکان را ] اضافه بدانیم این اشکال پیش نمی آید ، چون اضافه‌ در حقیقت مقوله نیست بلکه انتزاعی است . در این مورد بیان آقای طباطبائی بیان بهتری است ، ایشان می‌گویند در واقع امکان استعدادی و ماده یک شی‌ء هستند و از تعبیر حامل و محمول نباید به اشتباه
نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 210
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست