responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 211
افتاد و آنها را دو چیز پنداشت . نسبت ماده به امکان استعدادی نسبت‌ جسم طبیعی به جسم تعلیمی است که در واقع دو چیز نیستند بلکه دو اعتبار است که در خارج عارض و معروضی نیست . امکان استعدادی یا استعداد عین‌ هیولای اولی است که بتبع صورتها ، استعداد خاصی پیدا می‌کند ، یعنی‌ استعداد صورتهای دیگر از بین می‌رود و تعین خاص پیدا می‌کند و آن تعین‌ خاص را امکان استعدادی می‌نامیم . پس امکان استعدادی چیزی غیر ماده‌ نیست که وجود مستقل داشته باشد تا دچار اشکال شویم که امکان حادث است‌ یا مبدع ؟ و بعد بگوئیم که مبدع نیست چون شدت و ضعف دارد و تغییر در آن پیدا می‌شود و اگر حادث هم باشد نقل کلام به آن کنیم . با این بیان ، آقای طباطبائی از این اشکال آسوده هستند ، چون امکان استعدادی را تعین‌ ماده می‌دانند و نه چیز دیگر ، عین وجود ماده است ، مثل جسم تعلیمی و جسم‌ طبیعی که در خارج عینیت دارند .

4 - رابطه میان موجود و معدوم ! ؟

یکی دیگر از متفرعات این فصل [ فصل 16 ] این است که اگر ماهیت امکان‌ استعدادی از نوع اضافه است ، این اضافه بین چه چیز است ؟ بین شی‌ء موجود و شی‌ء معدوم ؟ ماده موجود و صورت معدوم ؟ توضیح اینکه امکان استعدادی یک رابطه است ، ولی از عجیب ترین‌ رابطه‌ها ، رابطه بین حال و آینده . مگر می‌شود بین موجود و معدوم رابطه‌ وجود داشته باشد . اضافه نسبت است و نسبت احتیاج به دو طرف دارد ، چطور می‌شود امکان استعدادی اضافه بین ماده و صورت باشد ؟ مرحوم آخوند می‌گویند این اشکال اشکال مقوله اضافه است . در مقوله‌ اضافه اثبات شده است که اضافه به طرفین نیازمند است و این نیاز در ظرف ذهن است نه در خارج ، متضایفین اموری هستند که ان عقلا عقلا معا . یک وقت ماهیتی داریم که اگر در خارج وجود پیدا کند چنین است ولی یک‌ وقت ماهیتی داریم که اگر در ذهن وجود پیدا کند چنین است و لازمه این‌ دومی این نیست که
نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 211
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست