نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 143
دنبال آن عبد صالح ، " « فوجدا عبدا من عبادنا اتیناه [ رحمة من عندنا و
علمناه ] من لدنا علما »" [1] بندهای از بندگان ما را یافتند که ما
از نزد خودمان به او علم آموخته بودیم ، یعنی علمی که داشت علمی بود که
از ما گرفته بود . از این کلمه " لدنا " بعدها اصطلاح علم لدنی پیش
آمده است . علم لدنی یعنی علمی که منشأش تجسسات ظاهری بشری یا قیاسات
و استدلالات و آزمایشها نباشد ، فقط خداوند افاضه کرده باشد .
حدیثی از پیغمبر اکرم ( ص ) هست که میفرماید : " « من اخلص لله
اربعین صباحا جرت ینابیع الحکمة من قلبه علی لسانه » " [2] اگر کسی
چهل صباح اخلاص بورزد ، مخلص بشود برای خدا ، یعنی تمام هواهای نفسانی و
محرکات و بواعث نفسانی را از خودش دور کند ، به طوری که چهل شبانهروز
مصداق قول ابراهیم باشد : " « ان صلاتی و نسکی و محیای و مماتی لله رب
العالمین »" [3] ، حرکت کند برای خدا ، ساکن شود برای خدا ، حرف
بزند برای خدا ، بخوابد برای خدا ، غذا بخورد برای خدا ، تمام حرکات و
سکناتش جنبه الهی پیدا کند " « جرت ینابیع الحکمة من قلبه علی لسانه »
" چشمههایی از حکمت از دلش بر زبانش جاری میشوند ، جوششی از باطنش
به ظاهرش پیدا میشود .
امیرالمؤمنین ( علیهالسلام ) در نهجالبلاغه ، آنجا که میفرماید : کمیل !
مردم بر سه قسم هستند : عالم ربانی ، متعلم ، همج رعاع ، بعد شکایت
میکند که : من پیدا نمیکنم افراد صالح و لایقی که هم اخلاقا صالح باشند هم
استعداد ، که من آنچه میدانم به آنها بگویم ، بعد میفرماید : " « کذلک
یموت العلم بموت حاملیه » " . اینطور است که علم میمیرد ، حامل علم
که مرد و نبود ، دیگر علم مرده است .
در آخر میگوید : بله ، در عین حال هیچ وقت زمین خالی نمیماند : "
« اللهم بلی ، لا تخلوا الارض من قائم لله بحجة : اما ظاهرا مشهورا و اما
خائفا مغمورا » " تا آنجا که میفرماید : " « هجم بهم العلم علی حقیقة
البصیره و باشروا روح الیقین واستلانوا ما استوعره المترفون و انسوا بما
استوحش منه الجاهلون » " [4] اینها افرادی هستند که علم به آنها هجوم
آورده است ، علم به سوی آنها آمده و آن حقیقت بصیرت و بینش را پیدا
کردهاند . [1] کهف / . 65
[2] بحارالانوار ، ج / 70 ص 242 ، با اندکی اختلاف .
[3] انعام / . 162
[4] نهجالبلاغه ، حکمت . 147
نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 143