نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 105
تعریف فکر
فکر یکی از اعمال ذهنی بشر و شگفت انگیزترین آنها است . ذهن ، اعمال
چندی انجام میدهد . ما در اینجا فهرستوار آنها را بیان میکنیم تا عمل
فکر کردن روشن شود و تعریف فکر مفهوم مشخصی در ذهن ما بیابد .
1 - اولین عمل ذهن تصویر پذیری از دنیای خارج است . ذهن از راه حواس
با اشیاء خارجی ارتباط پیدا میکند و صورتهایی از آنها نزد خود گرد میآورد
. حالت ذهن از لحاظ این عمل حالت یک دوربین عکاسی است که صورتها را
بر روی یک فیلم منعکس میکند . فرض کنید ما تاکنون به اصفهان نرفته
بودیم و برای اولین بار رفتیم و بناهای تاریخی آنجا را مشاهده کردیم . از
مشاهده آنها یک سلسله تصویرها در ذهن ما نقش میبندد . ذهن ما در این
کار خود صرفا " منفعل " است یعنی عمل ذهن از این نظر صرفا " قبول "
و " پذیرش " است .
2 - پس از آنکه از راه حواس ، صورتهایی در حافظه خود گرد آوردیم ،
ذهن ما بیکار نمینشیند ، یعنی کارش صرفا انبار کردن صورتها نیست ، بلکه
صورتهای نگهداری شده را به مناسبتهایی از قرارگاه پنهان ذهن به صفحه
آشکار خود ظاهر مینماید . نام این عمل یادآوری است . یادآوری بیحساب
نیست . گوئی خاطرات ذهن ما مانند حلقههای زنجیر به یکدیگر بسته شدهاند
. یک حلقه که بیرون کشیده میشود پشت سرش حلقه دیگر ، و پشت سر آن ،
حلقه دیگر ظاهر میشود و به اصطلاح علماء روانشناسی ، معانی یکدیگر را "
تداعی " میکنند . شنیدهاید که
نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 105