نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 70
شیطان
ممکن است تصور شود که اگر در آئین زردشتی ، فکر ثنوی " یزدان و
اهریمن " وجود دارد ، در دین اسلام هم عقیده " خدا و شیطان " به صورت
دو قطب مخالف یکدیگر مطرح است . چه فرق است میان اهریمن کیش زردشتی
و شیطان دین اسلام ؟
میان اندیشه اهریمن در کیش زردشتی و آیین مزدایی ، و اندیشه شیطان در
آیین اسلام ، تفاوت از زمین تا آسمان است . این مطلب نیازمند به توضیح
مختصری است .
در تعلیمات اوستایی ، از موجودی به نام " انگره مئنیو " یا اهریمن
نام برده شده است و خلقت همه بدیها و شرور و آفات و موجودات زیان آور
از قبیل بیماریها ، درندهها ، گزندهها ، مارها و عقربها و همچنین زمینهای
بیحاصل ، خشکسالی و امثال آنها به او نسبت داده شده است نه به "
آهورامزدا " که خدای بزرگ است و نه به " سپنت مئنیو " که رقیب "
انگره مئنیو " است .
از بعضی تعلیمات اوستایی ظاهر میشود که اهریمن ، خود یک جوهر قدیم
ازلی است مانند آهورامزدا ، و به هیچ وجه آفریده آهورامزدا نیست ،
آهورامزدا او را کشف کرده است ولی او را نیافریده است . اما از بعضی
تعلیمات دیگر " اوستا " مخصوصا قسمتی از " گاتاها " که معتبرترین
اجزای اوستا است روشن میگردد که آهورامزدا دو موجود آفرید : یکی "
سپنت مئنیو " یا خرد مقدس ، و دیگری " انگره مئنیو " یا خرد خبیث
( اهریمن ) .
و به هر حال آنچه از اوستا ظاهر میشود و مورد اعتقاد زردشتیان بوده و
هست این است که موجودات و مخلوقات جهان به دو دسته خیر و شر تقسیم
میشوند . " خیرات " آنها هستند که هستند و بایست باشند و خوب است
که باشند و وجودشان برای نظام عالم لازم است ، اما " شرور " آنها هستند
که هستند اما نبایست باشند ، وجود آنها سبب نقص عالم شده است و این
شرور به هیچ وجه مخلوق آهورامزدا نیستند بلکه مخلوق اهریمناند ، خواه خود
اهریمن مخلوق آهورامزدا باشد و خواه نباشد .
پس به هر حال اهریمن ، خالق و آفریننده بسیاری از مخلوقات جهان است
، قسمتی از جهان آفرینش ، جزء قلمروی او است و او خود یا یک اصل قدیم
ازلی است و شریک و مماثل آهورامزدا است در ذات ، و یا مخلوق او است
ولی شریک او است در خالقیت .
نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 70