شرح منظومه 1 - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : شرح منظومه 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 248

مرحله بعد از وجود خود آن صفات را داشته باشند و هیچ کدام از اینها ممکن‌ نیست .
مثلا می‌گوئیم زید ممکن الوجود است ، اگر امکان در خارج عارض زید بشود لازم می‌آید که امکان را چیزی نظیر علم و لذت از صفات نفسانی یا بلندی و کوتاهی و سفیدی و سیاهی از صفات جسمانی فرض کنیم ، و حال آنکه قطعا چنین نیست ما می‌دانیم که امکان از آن نوع معانی نیست که بتوان آن را وجودی علیحده که قابل تحقیق پزشکی یا روانشناسی باشد فرض نمود [1] .

و قد یراد منه فی استعمال

العم و الاخص و استقبالی

گاهی در استعمالات از لفظ امکان ، امکان عام ، یا امکان اخص ، یا امکان استقبالی مراد می‌شود .
شرح : در اینجا گفته می‌شود که امکان یا عام است یا خاص و یا استقبالی‌ . آیا این تقسیم دیگری است برای امکان و یا بیان اصطلاح دیگری است برای‌

[1] اگر امکان در مرتبه بعد عارض زید شده باشد آیا وجود زید در مرتبه‌ قبل از عروض امکان چه حالتی را دارد ؟ آیا واجب است یا ممتنع یا ممکن‌ ؟ بازای هر کدام از این حالات اشکالی پدید می‌آید . بعلاوه اگر وجود امکان‌ غیر از وجود زید باشد پس دو وجود داریم یکی وجود زید و دیگر وجود امکان‌ ، وجود امکان نیز به نوبه خود مانند وجود زید یکی از سه صفت را ( وجوب‌ ، امکان ، امتناع ) دارا خواهد بود ، فرض می‌کنیم او نیز ممکن است ، پس‌ امکان او نیز باید وجود دیگری داشته باشد و مجموعا سه وجود می‌شود ، نقل‌ کلام به وجود این مکان می‌شود و لازم می‌آید غیر متناهی وجود امکان داشته‌ باشیم . و اگر فرض کنیم وجود امکان واجب است عین این مطلب درباره‌ وجود وجوب جاری است . اما احتمال اینکه وجود امکان ممتنع باشد نمی‌رود زیرا فرض است که موجود است و اگر ممتنع بود موجود نمی‌شد .

نام کتاب : شرح منظومه 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 248

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست