نام کتاب : يكصد و هشتاد پرسش و پاسخ نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 288
توضيح اينكه: آيه فوق با تعبيرات مختلفى كه در آن وارد شده نشان مىدهد كه
ناظر به مسألهاى است كه داراى سه ويژگى مهم بوده است:
1- مسألهاى كه از نظر اسلام فوق العاده اهميّت داشته است تا آنجا كه به
پيامبر صلى الله عليه و آله دستور داده مىشود آن را ابلاغ كند، و اگر ابلاغ نكند
رسالت پروردگار را ابلاغ نكرده است! و به تعبير ديگر چيزى بوده است همسنگ مسأله
نبوّت، كه اگر انجام نشود، رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله ناتمام مىماند! (وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ).
بديهى است منظور اين نيست كه اين يك دستور الهى معمولى بوده و هر دستور الهى
ابلاغ نشود رسالت او ابلاغ نشده است، زيرا اين سخن از قبيل توضيح واضح است و نيازى
به بيان ندارد، در حالى كه ظاهر آيه اين است كه مسأله مورد نظر داراى اهميّت
ويژهاى است كه باكيان رسالت و نبوّت گره خورده است.
2- اين مسأله حتماً مربوط به نماز و روزه و حجّ و جهاد و زكات امثال آن از
اركان تعليمات اسلام نبوده است، چرا كه آيه در سوره مائده است، و مىدانيم سوره
مائده آخرين سورهاى است كه بر پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله نازل شده (يا از
آخرين سورهها است) يعنى در اواخر عمر پربار پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله
بوده كه تمام اركان مهم اسلام تبيين شده بود. [1]
3- تعبيرات آيه نشان مىدهد كه مسأله مورد نظر آيه، مسألهاى بوده است كه بعضى
در برابر آن موضعگيرى سختى داشتهاند تا آنجا كه ممكن بوده است، جان پيامبر صلى
الله عليه و آله به خاطر آن به خطر بيفتد، و لذا خداوند حمايت خاص خود را از
پيامبرش در اين مورد به خصوص اعلام مىدارد و به او مىفرمايد:
«خداوند تو را از مردم (و خطرات
احتمالى آنها) محفوظ مىدارد»
[1]- فخر رازى در ذيل اين آيه
مىگويد: اصحاب آثار (راويان حديث و سيرهنويسان:) نوشتهاند هنگامى كه آيه فوق
نازل شد، پيامبر صلى الله عليه و آله بعد از نزولش بيش از 81 روز يا 82 روز در
حيات نبود (تفسير كبير رازى جلد 11، صفحه 139)- در تفسير المنار و بعضى از كتب
ديگر نيز آمده است كه تمام سوره مائده در حجة الوداع نازل شده (المنار جلد 6، صفحه
116) البته بعضى درباره عدد روزهاى فوق، نيز كمتر نقل كردهاند.
نام کتاب : يكصد و هشتاد پرسش و پاسخ نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 288