دارد. بدين جهت خداوند متعال مردم را به انديشه در اين دسته از آيات تشويق مى‌كند:

به آيه شريفه 21 سوره حشر توجّه كنيد:

« «لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَّرَأَيْتَهُ خَاشِعاً مُّتَصَدِّعاً مِّنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ»؛ اگر اين قرآن را بر كوهى نازل مى‌كرديم، مى‌ديدى كه در برابر آن خاشع مى‌شود، و از خوف خدا مى‌شكافد! اينها مثالهايى است كه براى مردم مى‌زنيم، شايد در آن بينديشند».

خلاصه اينكه اسلام به تفكّر و انديشه اهميّت فوق العاده‌اى داده است، و مسلمانان را تشويق مى‌كند كه پيرامون موضوعاتى همچون خلقت آسمان و زمين، قرآن مجيد، تاريخ گذشتگان، مثالهاى قرآن و مانند آن انديشه كنند.

اينك شما خوانندگان عزيز به اين سؤال پاسخ دهيد: آيا آيينى كه در اين سطح گسترده پيروان خويش را به تفكّر و انديشه فرا مى‌خواند، افيون توده‌هاست؟!

تفكّر در كلام اميرمؤمنان على عليه السلام:

به منظور تكميل بحث، به چند حديث كوتاه از حضرت على عليه السلام توجّه كنيد:

1.

«لا عِبادَةَ كَالتَّفَكُّرِ فى‌ صَنْعَةِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‌

؛ بالاترين عبادت انديشه در مخلوقات خداوند است». [1] يعنى اگر شما يك ساعت در مقابل مورچه‌اى بنشينيد، و در ساختمان پر رمز و راز اين موجود كوچك انديشه كنيد، و عظمت پروردگار را در اين جثّه كوچك كه تمام نيازهاى يك موجود زنده را در خود جمع كرده، مشاهده نماييد، به بالاترين عبادت دست يافته‌ايد.

2.

«التَّفَكُّرُ فى‌ مَلَكُوتِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ عِبادَةُ الْمُخْلَصينَ‌

؛ عبادت مؤمنين مخلص (تنها نماز و روزه، و مانند آن نيست، بلكه) تفكّر در ملكوت آسمانها و زمين است». [2]

[1]. ميزان الحكمه، ج 8، باب 3253، ح 16220.

[2]. همان مدرك، ح 16216.