او اطمينان داد كه از خطر جسته و در مدين در آرامش و امنيّت خواهد بود. سپس به او پيشنهاد ازدواج با يكى از دخترانش را داد. [1]

آرى! يك عمل صالح حضرت موسى كه سيراب كردن گوسفندان حضرت شعيب بود، سبب شد كه حضرت موسى از آوارگى نجات يابد، داراى زندگى و همسر گردد، و از همه مهمتر ده سال در خدمت يك پيامبر شاگردى كند و ساخته شود، تا آماده دريافت رسالتى بزرگ گردد. بنابراين آنچه مهم است اينكه عمل صالح بااخلاص باشد.

خلاصه اينكه دومين مادّه از برنامه چهار مادّه‌اى كه باعث نجات انسان از خسران و زيان مى‌شود عمل صالح است، كه گستره آن بسيار وسيع است.

3. تواصى به حقّ‌

سفارش به حق سومين مادّه از برنامه چهار مادّه‌اى مستثنيان از خاسرين و زيانكاران است. طبق آيه شريفه، اهل ايمان و عمل صالح بايد همديگر را به حق و حقوق سفارش كنند. براى عمل به اين مادّه، لازم است ابتدا معناى حق را بدانيم:

حق به آن معنا كه در قرآن مجيد و روايات، و به تعبير ديگر در معارف دينى آمده (نه آنچه در اصطلاح علم حقوق مطرح است) نوعى دين، وام، مسئوليّت در مقابل ديگران است؛ اعم از اينكه بدهى مادّى باشد يا معنوى. بدهى مادّى مثل اينكه من از شخصى يا بانكى وام گرفته‌ام، كه اداى اين بدهى لازم است، و بايد به موقع آن را به صاحبش بازگردانم، وگرنه حقّ مادّى او را ضايع كرده‌ام. و امورى مانند حقّ و حقوق فرزندان بر پدر و مادر در مورد تربيت آنها، يا بدهى فرزندان به پدر و مادر در مورد رعايت حرمت و احترام آنها و بذل محبّت و عاطفه نسبت به آنها، يا مسئوليّت حكومت اسلامى در برابر آحاد مردم، و همچنين وظيفه مردم در مقابل حكومت، و حقوقى از اين قبيل، بدهيهاى معنوى است.

[1]. بقيّه داستان را در سوره قصص، آيه 27 به بعد مطالعه فرماييد.