نام کتاب : سوگندهاى پر بار قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 547
آيات و روايات در مورد اين نوع بدهىها (حقوق معنوى) بسيار وسيع و گسترده است،
تا آنجا كه «حقوق بشر»، «حقوق كودك»، «حقوق زنان» و مانند آن كه در جهان غرب مطرح
است، در مقابل حقوق معنوى اسلام بسيار حقير و كمرنگ است.
رساله حقوق امام چهارم:
حضرت سجّاد عليه السلام كتابى دارد به نام رساله حقوق، كه مرحوم علّامه مجلسى
در ابتداى جلد 71 بحارالانوار- كه موضوع احاديث آن حقوق است- در بيست صفحه آن را
به طور كامل نقل كرده است.
امام زين العابدين عليه السلام از حقّ خداوند بر بندگان و حقّ بندگان بر
خداوند، و سپس حقّ پيامبران و امامان بر مردم و حقّ مردم بر آنها شروع كرده، و در
پى آن حقّ برادران مسلمان بر يكديگر، حقّ همسايهها، حقّ پدر و مادر بر فرزند و
بالعكس، حقّ هموطنان بر يكديگر، حقّ استاد بر شاگرد و بالعكس، حقّ دوستان و
خويشاوندان بر يكديگر، را مطرح مىكند. در پى آن حقّ كافران اهل ذمّه بر مسلمانان
و حكومت اسلامى را مطرح نموده است. آرى! آنها كه به عنوان يك اقليّت سالم، در كنار
مسلمانان همزيستى مسالمتآميزى دارند، و به قوانين و مقرّرات حكومت اسلامى احترام
مىگذارند، حق دارند كه حكومت اسلامى جان و مال و ناموس و آزادىهاى مذهبى آنها را
حفظ كند.
امام على بن الحسين عليه السلام از اين فراتر رفته و حقّ اجزاى بدن انسان را
بر انسان گوشزد مىكند؛ چشم انسان بر انسان حق دارد، گوش، زبان، دست و پا و ديگر
اعضاء و جوارح، هر كدام حّق و حقوقى بر انسان دارند، و آدمى بايد از آنها استفاده
صحيح و مشروع كند. و طبيعتاً انسان نيز بر آنها حق دارد. فراتر از اين حقوق، حقّ
عبادات بر انسان است. نماز، روزه، خمس، زكات، حج، جهاد، امر به معروف و نهى از
منكر، و ديگر عبادات بر انسان حق دارند.
راستى هنگامى كه انسان رساله حقوق امام سجّاد عليه السلام را مطالعه مىكند به
گستره
نام کتاب : سوگندهاى پر بار قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 547