«انَّ السَّخاءَ شَجَرَةٌ مِنْ اشْجارِ الْجَنَّةِ لَها اغْصانٌ مُتَدَلِّيَةٌ فِى الدُّنْيا، فَمَنْ كانَ سَخِيّاً تَعَلَّقَ بِغُصْنٍ مِنْ اغْصانِها، فَساقَهُ ذلِكَ الْغُصنُ الَى الْجَنَّةِ

؛ سخاوت و بخشش درختى بهشتى است، كه شاخه‌هاى آن به سمت دنيا آويزان شده، و سخاوتمندان هر كدام به شاخه‌اى از درخت سخاوت تمسّك نموده، تا آنها را به سوى بهشت رهنمون شود!». [1]

روايت مذكور در حقيقت مضمون آيات مورد بحث را به شكل ديگرى بيان كرده، و عاقبت سخاوتمندان را عاقبتى خير و خوش پيش‌بينى نموده است.

ب) امام صادق عليه السلام ويژگيهاى متعدّدى براى سخاوت بيان كرده است. توجّه كنيد:

«السَّخاءُ مِنْ اخْلاقِ الْأَنْبِياءِ

؛ سخاوت از ويژگيهاى اخلاقى پيامبران است».

حضرت ابراهيم عليه السلام بسيار سخاوتمند بود، همان‌گونه كه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله چنين بود.

«وَ هُوَ عِمادُ الْايمانِ‌

؛ ستون ايمان (و پايه اساسى آن) سخاوت است».

«وَ لا يَكُونُ مُؤْمِنٌ إِلّا سَخِيّاً

؛ هيچ مؤمنى نيست، مگر اينكه سخى است».

معناى جمله فوق اين است كه انسان بخيل ايمان درستى ندارند.

«وَ لا يَكُونُ سَخِيّاً الّا ذُو يَقينٍ وَ هِمَّةٍ عالِيَةٍ

؛ سخاوتمند به مرحله يقين و باور قلبى رسيده و داراى همتى والاست». و به تعبير ديگر هر كسى نمى‌تواند جود و بخشش كند و متّصف به صفت زيباى سخاوت گردد، مگر اينكه قبلًا دو صفت زيباى «يقين» و «همّت بلند» را در وجود خويش تقويت نموده باشد.

«لِأَنَّ السَّخاءَ شُعاعُ نُورِ الْيَقينِ‌

؛ زيرا سخاوت شعاع نور يقين است» و طبيعى است كه تا نورى وجود نداشته باشد، شعاعى هم وجود نخواهد داشت.

«وَ مَنْ عَرَفَ ما قَصَدَ هانَ عَلَيْهِ ما بَذَلَ‌

؛ كسى كه بفهمد در سخاوت و بذل و بخشش خود با چه كسى معامله مى‌كند، سخاوت بر او آسان مى‌شود». [2]

حقيقتاً كه اين روايات چه تصوير گويا و جالب و پرجاذبه‌اى از سخاوت ارائه‌

[1]. ميزان الحكمه، ج 4، حرف سين، باب 1774، ح 8350.

[2]. همان مدرك، ح 8351.