راستى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله از كجا، كجا را مى‌بيند؟ هم مكان را در مى‌نورديد، و هم زمان را. آرى حقيقتاً وقتى كه حجابها در سايه تهذيب نفس و مبارزه با هوا و هوس برطرف گردد، مجاهد ملك و ملكوت را مى‌بيند.

2. در تفسير خطبه 189 نهج‌البلاغه، پيرامون اين جمله حضرت كه فرمود:

«ايُّهَا النَّاسُ سَلُونى‌ قَبْلَ انْ تَفْقِدُونى‌ فَلَأنَا بِطُرُقِ السَّماءِ اعْلَمُ مِنّى‌ بِطُرُقِ الْأَرْضِ‌

؛ اى مردم! سؤالاتتان را از من بپرسيد قبل از اينكه مرا از دست بدهيد. چرا كه من راههاى آسمان را بهتر از جاده‌هاى زمين مى‌شناسم». حديث جالبى از شيعه‌ [1] و اهل سنّت‌ [2] نقل شده است، توجّه كنيد:

هنگامى كه حضرت اين جمله را بر فراز منبر فرمود، يكى از شنوندگان به حضرت عرض كرد: لطفاً بفرماييد اكنون جبرئيل كجاست؟ حضرت امير چند لحظه‌اى در فكر فرو رفت و تأمّلى كرد، سپس فرمود: تمام عوالم بالا و پايين را سير كردم، ولى جبرئيل را نديدم، فكر مى‌كنم خود شما جبرئيل باشيد! سؤال كننده فرمايش حضرت على عليه السلام را تصديق كرد، و پس از چند لحظه‌اى از بين جمعيّت ناپديد شد!

حضرت على عليه السلام در سايه مجاهدت با هواى نفس، و تهذيب و پاكسازى درون، به جايى مى‌رسدكه روح‌بزرگش درظرف چند لحظه تمام عوالم بالاوپايين را سير مى‌كند.

سؤال: مگر على عليه السلام هم نياز به مبارزه با نفس دارد؟

جواب: آرى! على هم با نفس خود مبارزه مى‌كرد؛ او خود مى‌فرمايد:

«وَ انَّما هِىَ نَفْسى‌ ارُوضُها بِالتَّقْوى‌ لِتَأْتِىَ آمِنَةً يَوْمَ الْخَوْفِ الْأكْبَرِ

؛ نفس سركشم را با تقوا تمرين مى‌دهم، و آن را رام مى‌سازم، تا در آن روز بزرگ و خوفناك با ايمنى وارد صحنه قيامت شود». [3]

[1] بحارالانوار، ج 39، ص 108.

[2] احقاق الحق، ج 7، ص 621. در آدرس مذكور، حدث بالا از محمد بن يوسف بلخى شافعى، از علماى اهل سنّت نقل شده است. در اينجا لازم است از حضرت آية الله العظمى مرعشى نجفى (رحمة الله) كه با پاورقى‌هاى عالمانه‌اش كتاب احقاق الحق را زنده كرد، يادى كنيم. و براى روح بلندش از درگاه خداوند بزرگ طلب رحمت و مغفرت تازه‌اى بنماييم.

[3] نهج البلاغه، نامه 45.