«جمرات را در طرف راست خود قرار بده و روى جمره نايست».

مگر ممكن است روى جمره ايستاد كه از آن نهى مى‌كند؟ آرى اگر جمره محلّ اجتماع سنگريزه‌ها باشد چنين كارى ممكن است، زيرا وسعت آن حدود سه متر در سه متر مى‌باشد و ممكن است كسى روى يك طرف آن بايستد.

(1)

25- محيى الدين نووى، از فقهاى عامّه، در كتاب «روضة الطالبين»

مى‌گويد:

«و لا يشترط كون الرامي خارج الجمرة، فلو وقف في الطرف و رمى الى الطرف الآخر جاز» [1].

«شرط نيست كه رمى‌كننده بيرون از جمره بايستد، بلكه اگر در يك طرف جمره بايستد و طرف ديگر را رمى كند كافى است».

جالب اين است بعضى كه در برابر اين گونه تعبيرات پاسخى ندارند، گفته‌اند كه در آن زمان عدّه‌اى بوده‌اند كه از ستونها بالا مى‌رفته‌اند و يك طرف ستون مى‌ايستاده‌اند و طرف ديگر را مى‌زدند!!.

بديهى است كه هيچ محققى به طور جدى اين احتمال را نمى‌دهد كه مردم بالاى ستونها بروند و از همان جا ستونها را رمى كنند، اين كار به طنز و شوخى شبيه‌تر است چنانكه در سفرنامه «رفعت پاشا» به زودى خواهد آمد كه بعضى به شوخى اين كار خطرناك را انجام مى‌دادند.

[1]. روضة الطالبين، ج 2، ص 392.