است». [1]

از جمله روايات قسم نخست:

1. امير مؤمنان على عليه السلام فرمود: خداوند به بندگانش چنين خطاب كرد:

«أطيعوني فيما أمرتكم به و لا تعلّمونى بما يصلحكم فانّى أعلم به و لا أبخل عليكم بمصالحكم‌

؛ اى بندگان من! در اوامر و دستوراتى كه به شما داده‌ام مرا اطاعت كنيد، زيرا من بهتر از شما بر مصالح شما آگاهم و در بيان آنچه به مصلحت شماست بخل نمى‌ورزم». [2]

2. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:

«يا عباد الله أنتم كالمرضى‌ و ربّ العالمين كالطبيب، فصلاح المرضى‌ فيما يعلّمه الطبيب و يدبّره، لا فيما يشتهيه المريض و يقترحه، ألا فسلّموا للّه أمره تكونوا من الفائزين‌

؛ بندگان خدا! شما به منزله بيماران مى‌باشيد و پروردگار جهان به منزله طبيب، پس صلاح مريض و مصلحت او در آن دستوراتى است كه طبيب براى وى تشخيص مى‌دهد، نه در آن چيزهايى كه مريض علاقه دارد و پيشنهاد مى‌نمايد. بنابراين تسليم فرمان خدا شويد تا به پيروزى و كاميابى دست يابيد». [3]

3. در حديث صحيحى از جميل بن درّاج آمده است:

«سألت أبا عبد اللَّه عليه السلام عن شى‌ء من الحلال و الحرام. فقال: انّه لم يجعل شى‌ء إلّا لشي‌ء

؛ از امام صادق عليه السلام از حلال و حرام سؤال كردم، فرمود: هيچ حكمى بدون علّت وضع نشده است». [4]

4. در حديثى از امام رضا عليه السلام مى‌خوانيم: تمام چيزهايى را كه خداوند مباح كرده به خاطر مصلحت و منفعت بوده و هرچه را حرام كرده به خاطر مفسده و مضرات و خطرات آن بوده است. مى‌فرمايد:

«إنّ اللَّه تبارك و تعالى لم يبح أكلًا و لا شرباً الّا لما فيه من المنفعة و الصلاح، و لم يحرّم إلّا ما فيه من الضرر و التلف و الفساد

؛ خداوند از خوردنى‌ها و آشاميدنى‌ها چيزى را مباح نكرده مگر اينكه در آن منفعت و مصلحت بوده و چيزى را حرام نكرده، مگر اين كه در آن ضرر و نابودى و فساد بوده است». [5]

5. در حديث معروف تحف العقول چنين آمده است:

«و كلّ أمر يكون فيه الفساد ممّا هو منهىّ عنه من جهة أكله و شربه ... فهذا كلّه حرام و محرّم‌

؛ هر چيزى كه در خوردن و آشاميدن آن فساد باشد، حرام است». [6]

و از جمله از روايات قسم دوم روايات زير است.

1. دكتر وهبه زحيلى در كتاب خود مى‌نويسد:

ابن مسعود از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل مى‌كند، كه درباره فلسفه ازدواج فرمود:

«يا معشر الشباب! من استطاع منكم الباءة فلْيتزوّج، فانّه اغضّ للبصر، و أحصن للفرج و من لم‌

[1]. اصول الفقه الاسلامى‌، ج 2، ص 1010.

[2]. عدة الداعى‌، ص 37.

[3]. همان مدرك.

[4]. علل الشرايع‌، ج 1، ص 8، باب 8/ ح 1؛ بحار الأنوار، ج 60، ص 110 (به اين حديث در بحث‌هاى گذشته نيز اشاره شد).

[5]. مستدرك الوسائل‌، ج 16، ص 165، باب اوّل از ابواب اطعمه محرمه، ح 5.

[6]. تحف العقول‌، ص 333.