بعضى گفتهاند: امانت خدا آئين اوست، امانت پيامبر سنت اوست و امانت مؤمنان اموال و اسرار آنها مىباشد، ولى امانت در آيه فوق همه را شامل مىشود.
به هر حال، خيانت در امانت از منفورترين اعمال و از زشتترين گناهان است، كسى كه در امانت خيانت مىكند در حقيقت منافق است، چنان كه در حديث از پيامبر نقل شده: آيَةُ الْمُنافِقِ ثَلاثٌ: إِذا حَدَّثَ كَذَبَ، وَ إِذا وَعَدَ أَخْلَفَ، وَ إِذَا ائْتُمِنَ خانَ، وَ إنْ صامَ وَ صَلّى وَ زَعَمَ أَنَّهُ مُسْلِمٌ:
«نشانه منافق سه چيز است: هنگام سخن دروغ مىگويد، به هنگامى كه وعده مىدهد تخلف مىكند و به هنگامى كه امانتى نزد او بگذارند خيانت مىنمايد، چنين كسى منافق است هر چند روزه بگيرد و نماز بخواند و خود را مسلمان بداند». «1»
اصولًا ترك خيانت، در امانت، از وظائف و حقوق انسانى است، يعنى حتى اگر صاحب امانت مسلمان هم نباشد، نمىتوان در امانت او خيانت كرد.
و در پايان آيه مىگويد: ممكن است از روى اشتباه و بىاطلاعى چيزى را كه خيانت است مرتكب شويد ولى هرگز «آگاهانه اقدام به چنين كارى نكنيد» «وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ».
البته اعمالى همچون اعمال «ابولبابه» مصداق جهل و اشتباه نيست، چرا كه عشق و علاقه به مال و فرزند و حفظ منافع شخصى، گاهى در يك لحظه حساس چشم و گوش انسان را مىبندد و مرتكب خيانت به خدا و پيامبر صلى الله عليه و آله مىشود اين در حقيقت خيانت آگاهانه است.
ولى مهم اين است كه: انسان زود همچون «ابولبابه» بيدار شود و گذشته را