چرا تسبيح او نگويند، و از هر عيب و نقصى منزهش نشمرند، با اين كه «او قادرى است شكستناپذير، و حكيمى است آگاه از همه چيز» «وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ».
چنان كه قبلًا نيز گفتيم، اين سوره، سوره ايمان، توحيد و معرفت است، توجه به مسأله تسبيح عمومى موجودات كه، با زبان حال و قال صورت مىگيرد، و نظام شگفتانگيز حاكم بر آنها كه، بهترين دليل بر وجود خالق عزيز و حكيم است، پايههاى ايمان را در قلوب مستحكم مىسازد، و راه را براى فرمان جهاد استوار مىكند.
***
آنگاه به عنوان ملامت و سرزنش از كسانى كه به گفتههاى خود عمل نمىكنند، مىفرمايد: «اى كسانى كه ايمان آوردهايد! چرا سخنى مىگوئيد كه عمل نمىكنيد»؟! «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ». «1»
گر چه مطابق شأن نزول، اين آيات، در مورد گفتگوهاى جهاد، و سپس فرار در روز جنگ «احد» نازل شده، ولى مىدانيم هيچ گاه شأن نزولها، مفهوم گسترده آيات را محدود نمىكنند، بنابراين، هرگونه گفتار بىعمل، درخور سرزنش و ملامت است، خواه در رابطه با پايمردى در ميدان جهاد باشد، و يا در هر عمل مثبت و سازنده ديگر.
بعضى از مفسران، مخاطب اين آيات را مؤمنان ظاهرى و منافقان واقعى دانستهاند، در حالى كه خطاب «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» و تعبيرات آيات بعد، همگى نشان مىدهد مخاطب مؤمنان واقعى هستند، نه مؤمنانى كه هنوز به سر حدّ كمال