«شُواظ»- به گفته «راغب» در «مفردات» و «ابن منظور» در «لسان العرب» و بسيارى از مفسران- به معنى شعلههاى بى دود آتش است، و بعضى آن را به معنى زبانههاى آتش كه از خود آتش به ظاهر بريده مىشود و سبز رنگ است، تفسير كردهاند، و در هر حال، اين تعبير اشاره به شدت حرارت آن است.
و «نُحاس» به معنى دود (و يا شعلههاى قرمز رنگ و دودآلود آتش) است كه به رنگ مس، در مىآيد، بعضى نيز آن را به معنى «مس مذاب» تفسير كردهاند كه، ظاهراً هيچ تناسبى با آيه مورد بحث ندارد؛ زيرا سخن از موجودى در ميان است كه انسان را در قيامت احاطه كند و از فرار از دادگاه عدل الهى بازدارد.
و چه عجيب است دادگاه قيامت! كه انسان از هر سو در احاطه كامل مأموران الهى و آتش سوزان و دود كشنده، قرار گرفته، و راهى جز حضور در آن دادگاه، و تسليم در برابر حكم آن محكمه، ندارد.
***
باز مىفرمايد: «كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنيد»؟! «فَبِأَىِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ».
تعبير به نعمت در اينجا نيز به خاطر همان لطفى است كه در آيه قبل به آن اشاره شد.
***