به هر حال، افرادى كه گرفتار مىشوند، و توانايى انجام مراسم حج و عمره را پيدا نمىكنند، مىتوانند با استفاده از اين مسأله، از احرام خارج شده و به حال عادى باز گردند.
مىدانيم: قربانى ممكن است شتر، يا گاو، يا گوسفند باشد، كه آسانترين آنها گوسفند است، و لذا جمله «فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ» را غالباً اشاره به گوسفند دانستهاند.
3- پس از آن به دستور ديگرى اشاره كرده، مىفرمايد: «سرهاى خود را نتراشيد تا قربانى به محلش برسد، و در قربانگاه ذبح شود» «وَ لا تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ».
آيا اين دستور مربوط به افرادى است كه محصور و ممنوع از انجام مراسم حج مىشوند، و در واقع دستورى است براى تكميل دستور سابق، و يا همه حاجيان را مىگويد؟
بعضى از مفسران، معنى اول را بر گزيدهاند و گفتهاند: منظور از محل هدى (محل قربانى) حَرَم است. «1»
و گاه گفتهاند: منظور همان جا است كه مانع و مزاحم، حاصل مىشود و به فعل پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله در داستان حديبيّه كه محلى است بيرون حرم مكّه، استدلال كردهاند كه حضرت بعد از ممانعت مشركان، قربانى خود را در همان جا ذبح كرد و به اصحاب و يارانش نيز دستور داد چنين كنند. «2»