ضمناً از بيان فوق، پاسخ اين سؤال روشن شد كه، مىگويند: آيات مورد بحث، اين گونه افراد را در هنگام سختىها، «يؤس» (نوميد) معرفى كرده، در حالى كه در آيات ديگر (مانند آيه 65 سوره عنكبوت) آنها را به عنوان «مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ» كه حاكى از نهايت توجه به خدا است در چنين حالى توصيف مىنمايد.
ولى اين دو حالت، با هم تضادى ندارند، بلكه يكى مقدمه ديگرى است، اين گونه افراد، به هنگام روبرو شدن با مشكلات از زندگى خويش به كلّى مأيوس مىشوند، و همين حالت يأس سبب مىشود كه: پردهها از فطرتشان كنار برود و به درگاه خدا روى آورند، اما اين توجه اضطرارى، نه براى آنها افتخارى است و نه دليلى است بر بيداريشان؛ زيرا به محض اين كه: مشكلات بر طرف گردد، به همان حال سابق كه طبيعت ثانوى آنها شده رو مىآورند.
اما اولياى حق، و بندگان راستين خدا، نه تنها با ديدن چهره مشكلات مأيوس نمىشوند، كه اين حوادث بر ميزان استقامتشان مىافزايد، و به خاطر اتكاء به خدا و اعتماد به نفس، حالت تهاجم بيشتر نسبت به مشكلات به خود مىگيرند؛ چرا كه يأس را در وجودشان راهى نيست.
آنها فقط خدا را در مشكلات نشناختهاند، در همه حال، با ياد او زندهاند، و به ذات پاكش تكيه دارند، و نور رحمتش هميشه در قلب آنها پرتوافكن است.
***
2- «شاكِلَة» چيست؟!
«شاكِلَة» در اصل، از ماده «شكل» به معنى مهار كردن حيوان است، و «شِكال» به خود مهار مىگويند، و از آنجا كه روحيات، سجايا و عادات هر انسانى او را مقيد به رويهاى مىكند، به آن «شاكِلَه» مىگويند و كلمه «أَشكَلَه» به