معروف و مشهور در ميان مفسران اين است كه منظور از «يقين» در اينجا همان مرگ است و به اين جهت مرگ، يقين ناميده شده كه يك امر مسلّم است، و انسان در هر چيز شك كند، در مرگ نمىتواند ترديد به خود راه دهد.
و يا اين كه: به هنگام مرگ پردهها كنار مىرود و حقايق در برابر چشم انسان آشكار مىشود، و حالت يقين براى او پيدا مىگردد.
در سوره «مدثر» آيات 46 و 47 از قول دوزخيان مىخوانيم: وَ كُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ* حَتَّى أَتانَا الْيَقِينُ: «ما همواره روز رستاخيز را تكذيب مىكرديم* تا اين كه يقين (مرگ ما) فرا رسيد».
از اينجا روشن مىشود: آنچه از بعضى از «صوفيه» نقل شده كه: آيه فوق را دستاويزى براى ترك عبادت قرار دادهاند و گفتهاند: «آيه مىگويد: عبادت كن تا زمانى كه يقين فرا رسد، بنابراين بعد از حصول يقين نيازى به عبادت نيست»! گفتار بىاساس و بىپايهاى است؛ چرا كه اولًا- به شهادت بعضى از آيات قرآن كه در بالا اشاره كرديم «يقين» به معنى مرگ است، كه هم براى مؤمنان و هم براى دوزخيان، براى همه خواهد بود.
ثانياً- مخاطب به اين سخن، پيامبر صلى الله عليه و آله است، و مقام يقين پيامبر بر همه محرز است آيا كسى مىتواند ادعا كند كه داراى مقام يقين از نظر ايمان نبوده است.
و ثالثاً- تواريخ متواتر نشان مىدهد كه پيامبر صلى الله عليه و آله تا آخر ساعات عمرش عبادت را ترك نگفت و على عليه السلام در محراب عبادت كشته شد، و همچنين ساير امامان.
***