نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 9 صفحه : 201
جاى در غلطيدن دشمن را مهيا سازيد»؛ (وَ
أَعْطُوا السُّيُوفَ حُقُوقَهَا، وَ وَطِّئُوا لِلْجُنُوبِ مَصَارِعَهَا). [1]
شمشير مهمترين ابزار مبارزه و جنگ در آن زمان بود. هنگامى كه شمشيرزن در
برابر دشمن قرار مىگيرد بايد از اين وسيله جنگى حداكثر استفاده را بنمايد و اداى
حقش همين است.
جمله «وَطِّئُوا لِلْجُنُوبِ ...» اشاره به اين است كه ضربات خود را چنان محكم بر دشمن وارد سازيد كه با
همان ضربات نخستين بر خاك بيفتد؛ گويى جايگايشان را از پيش براى فرو غلطيدن و به
خاك افتادن فراهم ساختهايد.
بعضى نيز احتمال دادهاند كه اشاره به لشكر خودى است يعنى در عين اينكه هدفتان
پيروزى بر دشمن است آماده شهادت در راه خدا نيز باشيد و پهلوهاى خود را براى قرار
گرفتن بر خاك آماده سازيد.
ولى با توجّه به جمله قبل و جمله بعد از آن، اين معنا بعيد به نظر مىرسد،
زيرا هر دو دعوت به ضربات كارى بر دشمن است.
حضرت در پنجمين و ششمين دستور كه در واقع ادامه همان بحث ضربات كارى بر دشمن
است مىفرمايد: «خود را براى زدن سختترين نيزه و شديدترين ضربه شمشير بر پيكر
دشمن به هيجان در آوريد»؛ (وَ
اذْمُرُوا [2]أَنْفُسَكُمْ عَلَى الطَّعْنِ [3] الدَّعْسِيِ [4]، وَالضَّرْبِ الطِّلَحْفِيِّ). [5]
[1]. «مصارع» جمع «مصرع» به معناى
محلى است كه كسى بر زمين مىافتد.
[2]. «اذمروا» امر است از ريشه «ذمر»
بر وزن «امر» به معناى تهييج كردن و برانگيختن است.
[3]. «الطعن» به معنى فرو كردن نيزه
در بدن دشمن است. اين واژه به صورت كنايى به معنى عيبجويى نيز به كار مىرود.
[4]. «دعسىّ» از ريشه «دعس» بر وزن
«درس» به معناى پر كردن و گاه به معناى اثر گذاشتن آمده است. اين واژه در جايى كه
نيزهاى بر بدن دشمن فرو كنند و گويى جوف او را پر مىكند و بر بدن او اثر
مىگذارد به كار رفته است.