كار گذشت، همه بى‌اثر خواهد بود.

سپس امام عليه السّلام مرحله سوم را بازگو مى‌كند و آن مرحله يأس از بازگشت سلامت و انتظار پايان عمر در آينده نه چندان دور مى‌فرمايد: «اين وضع همچنان ادامه يافت تا آنجا كه طبيب از درمانش ناتوان شد، و پرستارش او را به فراموشى سپرد، و خانواده‌اش از وصف بيمارى او خسته شدند، و در پاسخ سؤال كنندگان فرو ماندند»؛ (حتّى فتر معلّله‌ [1]، و ذهل ممرّضه‌ [2]، و تعايا [3] أهله بصفة دائه، و خرسوا عن جواب السّائلين عنه).

گويى امام بارها و بارها در كنار اين گونه بيماران و خانواده‌هاى آنان بوده و حالات آنان را دقيقا زير نظر گرفته است؛ طبيب، اظهار عجز مى‌كند و پرستار اظهار خستگى، و خانواده او نمى‌دانند درباره او به مردم چه بگويند. بگويند حال او بهتر است خلاف گفته‌اند. بگويند بدتر است خوشايند نيست. ناچار زبان را در كام فرومى‌برند و با نگاههاى مأيوسانه خود پاسخ مى‌گويند.

در ادامه مى‌افزايد: «آنها در كنار بيمار خود نشسته و درباره خبر ناگوارى كه تا آن وقت از او مكتوم مى‌داشتند آشكارا به گفت و گو پرداختند؛ يكى مى‌گفت او را به حال خود رها كنيد (كه رفتنى است). ديگرى آرزوى بازگشت بهبود او را مى‌كرد و (سومى) آنان را به شكيبايى در فقدانش، دعوت مى‌نمود، و (براى تحمّل اين مصيبت) مصائب و اندوه گذشتگان را به يادشان مى‌آورد»؛ (و تنازعوا دونه شجىّ‌ [4] خبر يكتمونه: فقائل يقول: هو لمّا به، و ممّن لهم إياب عافيته، و مصبّر لهم على فقده، يذكّرهم أسى‌ [5] الماضين من قبله).

[1]. «معلّل» به معناى معالجه كننده است و در اصل از «علة» به معناى بيمارى گرفته شده است.

[2]. «ممرّض» به معناى پرستار از ريشه «مرض» است.

[3]. «تعايا» از ريشه «عىّ» به معناى عجز است.

[4]. «شجىّ» به معناى غم‌انگيز از ريشه «شجو» بر وزن «هجو» به معناى غم و اندوه گرفته شده است.

[5]. «أسى» به معناى غم و اندوه است و در بعضى از نسخه‌ها «أسى» (به ضم همزه آمده) جمع «اسو» به معناى پيشگام است و هر دو معنا در عبارت خطبه مناسب است.