نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 662
نمىشد تا زمانى كه او را در قبر به خاك سپرديم»؛ (و لقد ولّيت غسله- صلّى اللّه عليه و آله و سلّم- و الملائكة أعواني، فضجّت
الدّار و الأفنية [1]. ملأ
يهبط، و ملأ يعرج، و ما فارقت سمعي هينمة [2] منهم. يصلّون عليه حتّى واريناه [3] في ضريحه).
جمله «ولّيت غسله» ممكن است اشاره به اين باشد كه پيامبر اكرم مرا مسئول و متولّى اين كار ساخته
بود و يارى فرشتگان به منظور احترام و تعظيم و تكريم پيامبر اكرم بود.
ضجّه و فرياد در و ديوار خانه ممكن است به معناى حقيقى آن باشد، همانگونه كه
در مورد تسبيح جمادات در تفسير آيات تسبيح در قرآن مجيد ذكر كردهاند و ممكن است
به معناى مجازى باشد و اشاره باشد به فضاى غم و اندوه عظيمى كه بر فضاى خانه
پيامبر سايه افكنده بود. اين احتمال نيز داده شده كه در اينجا واژه ملائكه محذوف
شده كه جمله قرينه بر آن است بنابراين معناى جمله «فضجّت ...» اين مىشود فرشتگانى كه در خانه حضور داشتند
فرياد و ضجّه برآوردند؛ ولى اين احتمال بعيد به نظر مىرسيد.
احتمال چهارمى نيز وجود دارد و آن اينكه مردمى كه در اطراف خانه حضور داشتند
فرياد مىكشيدند.
تعبير به هبوط و عروج فرشتگان اشاره به اين است كه گروه گروه مىآمدند و بر آن
حضرت نماز مىگزاردند و مىرفتند و در اين ميان گوش مبارك على عليه السّلام بود كه
صداى آنها را به هنگام نماز و درود فرستادن بر آن حضرت درك مىكرد و اين نماز و
درود فرشتگان تا هنگام دفن ادامه داشت.
تعبير به «ضريح» اشاره به شكافى است كه در زمين براى دفن آن حضرت ايجاد كردند؛ زيرا «ضريح» در
لغت به همين معناست، هرچند امروز ضريح به آن چيزى كه روى
[1]. «افنيه» جمع «فناء» بر وزن
«غناء» به معناى صحن خانه و جوانب آن است.