شيپور) شده است، زيرا در گذشته هنگامى كه مى‌خواستند لشكر را به حركت درآورند يا اعلام جنگ كنند يا از خواب بيدار نمايند شيپور بيدارى يا شيپور حركت يا جنگ نواخته مى‌شد و با آهنگ‌هاى مختلفى كه صداى شيپور داشت، مطلب به گوش مى‌رسيد، بنابراين نفخ صور به معناى آغاز تحوّلى عظيم است.

از آيات قرآن استفاده مى‌شود كه همراه نفخ صور اوّل، زلزله عظيمى در سراسر جهان رخ مى‌دهد و همه موجودات زنده بر اثر شدّت آن، قالب تهى مى‌كنند كه اين شيپور مرگ است. آيه شريفه‌ «إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْ‌ءٌ عَظِيمٌ يَوْمَ تَرَوْنَها» [1] نيز آيه‌ «وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ» [2] اشاره به همين نفخ صور است.

در نفخ صور دوم كه همان شيپور تجديد حيات و زندگى است، تحوّل تازه‌اى رخ مى‌دهد و بر ويرانه‌هاى جهان پيشين جهانى نو پديدار مى‌شود و مردگان از قبرها بر مى‌خيزند و آماده حساب مى‌شوند. در سوره «زلزال» اشاره به نفخه دوم شده، مى‌فرمايد:

«إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها وَ قالَ الْإِنْسانُ ما لَها يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها» همچنين در ادامه آيه 68 سوره زمر كه در بالا آمد، مى‌فرمايد: « «ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرى‌ فَإِذا هُمْ قِيامٌ يَنْظُرُونَ» سپس بار ديگر در صور دميده مى‌شود، ناگهان همه مردگان از قبر برمى‌خيزد و در انتظارند». آنچه امام در اين بخش از خطبه بيان فرمود، اشاره به همان نفخ صور اوّل است كه سبب ويرانى جهان، درهم شكستن كوه‌ها و محو شدن آثار آن و تحيّر عجيب انسان‌ها و سپس مرگ آنان مى‌شود.

آنچه در ذيل اين خطبه آمده اشاره به حوادث بعد از نفخ دوم است كه مى‌فرمايد: « (در آن روز) نه شفيعى است كه شفاعت كند و نه دوستى كه سودى بخشد و نه عذر موجّهى كه عذاب الهى را برطرف سازد»؛ (فلا شفيع يشفع، و لا حميم ينفع، و لا معذرة تدفع).

[1]. حج، آيه 1 و 2.

[2]. زمر، آيه 68.