نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 602
جمله كوتاه و پرمعنا بيان مىكند و مىفرمايد: «بستگان و نزديكانش را ناپايدار
و بيگانگان در دشمنىاش مصمّم بودند، عرب براى نبرد با او زمام مركبها را رها
ساخت و باشتاب، به سوى او راند تا از دورترين نقطه و پرفاصلهترين خانه عداوت خويش
را در برابر وى ظاهر سازند»؛ (و قد تلوّن
له الأدنون [1]، و
تألّب [2] عليه الأقصون،
و خلعت إليه العرب أعنّتها [3]، و ضربت إلى محاربته بطون رواحلها، [4] حتّى أنزلت بساحته عداوتها، من أبعد الدّار،
و أسحق [5]
المزار).
جمله «تلوّن له الأدنون» اشاره به اين است كه جمعى از بستگان نزديك پيامبر صلّى اللّه عليه و اله
مانند عباس كه تمايل به حمايت از او داشتند، در كار خود ثابت قدم نبودند.
جمله «تألّب عليه الأقصون» اشاره به شاخههاى دورتر قبيله قريش است كه دست به دست هم دادند و قبائل ديگر
را نيز تحريك كردند تا در برابر پيامبر اسلام بايستند و در چنين شرايطى كه نه
نزديكان جرأت حمايت شجاعانهاى داشته باشند و نه دوران، در عداوت و دشمنى كوتاهى
كنند مشكلات عظيمى پيدا مىشود كه ايستادگى در برابر آن بسيار سخت است.
جمله «خلعت إليه العرب أعنّتها، و ضربت إلى
محاربته بطون رواحلها» اشاره به سرعت و شتاب شديد
مخالفان در عداوت و دشمنى با آن حضرت است، زيرا هنگامى كه بخواهند مركب به سرعت
پيش برود افسار آن سست مىكنند و با شلّاق بر پهلوها و شكم آن مىزنند. تاريخ
اسلام نيز در همه فصول خود به اين حقيقت گواهى مىدهد كه
[1]. «ادنون» جمع «أدنى» به معناى
نزديك است، بنابراين «أدنون» يعنى نزديكان و در مقابل «أقصون» به معناى افراد دور
است.
[2]. «تألّب» از ماده «ألب» بر وزن
«امر» به معناى جمع شدن و از هرسو گرد آمدن است و به معناى شورانيدن و بسيج كردن
بر ضدّ شخص يا گروهى نيز به كار مىرود.