ديار از او خالى گشت، مسكنها (و قصرها) ى او بى‌صاحب ماند و گروهى ديگر، آن را به ارث بردند. (آرى) در قرون گذشته براى شما درسهاى عبرت فراوانى است. كجا هستند «عمالقه» و فرزندان «عمالقه؟!» كجايند فرعونها و فرزندانشان؟ و كجا هستند صاحبان شهرهاى رسّ؛ همانها كه پيامبران را كشتند و چراغ پرفروغ سنّتهاى فرستادگان خدا را خاموش كردند و سنّتهاى جباران را زنده ساختند؟ كجايند آنها كه با لشكرهاى گران به راه افتادند و هزاران نفر را شكست دادند و متوارى ساختند؛ همانها كه سپاهيان فراوان گرد آوردند و شهرهاى بسيار بنا نهادند.

شرح و تفسير كجا رفتند فراعنه و عمالقه؟

امام عليه السّلام در اين بخش از خطبه به دنبال بحثهاى مربوط به صفات جمال و جلال خدا و عظمت جهان هستى به جنبه‌هاى عملى مى‌پردازد، زيرا اعمال صالح از عقيده صالح سرچشمه مى‌گيرد امام عليه السّلام همگان را در برابر آن همه نعمتهايى كه خدا به بندگانش ارزانى داشته دعوت به تقوا مى‌كند و مى‌فرمايد: «اى بندگان خدا شما را به تقوا و پرهيزگارى در برابر خداوند سفارش مى‌كنم، همان خدايى كه لباس‌هاى فاخر به شما پوشانيد و وسايل زندگى را به فراوانى در اختيار شما قرار داد»؛ (أوصيكم عباد اللّه بتقوى اللّه الّذي ألبسكم الرّياش‌ [1]، و أسبغ عليكم المعاش).

در واقع امام عليه السّلام به دو نعمت بزرگ اشاره مى‌كند كه سرچشمه نعمتهاى فراوان ديگرى است؛ نعمت اول انواع لباسهاست كه هم بدن را از سرما و گرما و انواع آسيبها حفظ مى‌كند و هم به انسان وقار، شخصيت، احترام و ارزش مى‌بخشد و او را از حيوانات‌

[1]. «رياش» جمع «ريش» در اصل به معناى پرهاى پرندگان است سپس به هرگونه لباس اطلاق شده است و از آنجا كه پرهاى پرندگان غالبا به رنگ‌هاى مختلف و زيباست مفهوم زيبايى و زينت در اين واژه نهفته است و رياش به لباس‌هاى زينتى گفته مى‌شود.