چشمانشان كوچك است»؛ (عظم الخالق في أنفسهم فصغر مادونه في أعينهم).

هرگاه كسى در كنار اقيانوس پهناور و بى‌كرانى باشد، طبيعى است كه يك قطره آب در نظرش بسيار حقير و ناچيز است و آن‌كس كه چشم به آفتاب عالمتاب دوخته، پرتو شمع كوچكى در نظرش بى‌مقدار است. آرى پرهيزكاران با آفريدگار جهان هستى، با قدرت و علم بى‌پايان او آشنا شده‌اند و به قدر استعداد خود، عظمت ذات پاك او را دريافته‌اند. بديهى است كه غير او در نظرشان كوچك و بى‌مقدار است و يكى از دلايل تقوا و پرهيزكارى و بالاتر از آن، عصمت و مصونيت از گناه همين است. هرقدر معرفت انسان به خدا بيشتر شود، ما سوى اللّه در نظرش كوچك‌تر مى‌شود و به اين اشياى حقير و ناچيز، دل نمى‌بندد و به جهت آنها گناه نمى‌كند.

از اينجا مى‌فهميم كه اگر على عليه السّلام مى‌فرمايد: «و اللّه لو أعطيت الأقاليم السّبعة بما تحت أفلاكها على أن أعصى اللّه فى نملة أسلبها جلب شعيرة ما فعلته‌؛ به خدا سوگند اگر هفت اقليم را با آنچه در زير آسمانش قرار دارد به من دهند براى اينكه خدا را در مورد مورچه‌اى نافرمانى كنم و پوست جوى را از دهانش برگيرم، هرگز چنين كارى را نخواهم كرد» [1] دليلش همين است.

اگر در ادامه اين سخن، مى‌افزايد: «و إنّ دنياكم عندى لأهون من ورقة فى فم جرادة تقمضها؛ به يقين دنياى شما (با همه ثروتها و زرق و برقهايش) نزد من از برگى كه در دهان ملخى است و آن را مى‌جود پست‌تر است». به دليل عرفان والاى مولا نسبت به خداست. آرى، هرقدر معرفة اللّه بيشتر شود، دنيا در نظر انسان، كوچك‌تر مى‌گردد، اسباب گناه نزد او ضعيف‌تر مى‌شود و آرامش بيشترى مى‌يابد. يكى از آثار آن، حضور قلب فوق العاده در عبادت و نماز است، به گونه‌اى كه اگر پيكان تيرى از پاى او بركشند متوجه نمى‌شود.

آن‌گاه امام عليه السّلام به سراغ وصف برجسته ديگرى مى‌رود كه آن مقام يقين شهودى‌

[1]. نهج البلاغه، خطبه 224.