نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 536
اما اگر به قرينه آياتى كه لباس را در معناى كنايى وسيع به كار برده است؛
مانند «وَ لِباسُ التَّقْوى ذلِكَ خَيْرٌ»[1] و «وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِباساً»[2] و «هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ»[3] معناى لباس را
منحصر در پوشش ظاهرى ندانيم، مفهوم گستردهاى پيدا مىكند كه همه زندگى انسان را
شامل مىشود؛ يعنى اعتدال و ميانهروى تمام زندگى آنان را دربرگرفته و همچون لباسى
است بر قامت آنان، همانگونه كه در جمله سوم تعبير به «مشيهم التّواضع» تنها اشاره به راه رفتن
ظاهرى نيست، زيرا راه رفتن متواضعانه هرچند كار خوبى است اما در رديف نخستين صفات
برجسته پرهيزكاران قرار نمىگيرد؛ ولى هرگاه اشاره به معناى وسيع مشى باشد مفهومش
اين است كه همه رفتارهاى آنها آميخته با تواضع است.
در واقع امام عليه السّلام به سه اصل اساسى در آغاز اين خطبه اشاره فرموده
است:
درستكارى، ميانهروى و تواضع كه بر سراسر زندگى پرهيزكاران حاكم است.
در روايات اسلامى نيز راجع به اين سه اصل، تأكيدهاى فراوانى ديده مىشود؛ در
حديثى از امام باقر عليه السّلام مىخوانيم: «إنّ هذا اللّسان مفتاح كلّ خير و شرّ
فينبغى للمؤمن ان يختم على لسانه كما يختم على ذهبه و فضته؛ اين زبان كليد هرخير و
شرّى است، پس سزاوار است كه مؤمن مهر بر زبانش زند همانگونه بر طلا و نقرهاش مهر
مىزند (و در صندوق محفوظى نگاه مىدارد)». [4]
در حديث ديگرى از امير المؤمنين عليه السّلام مىخوانيم: «ما عال من اقتصد؛
آنكس كه ميانهروى را پيشه كند هرگز تنگدست نمىشود». [5]