در حديثى از امام صادق عليه السّلام چنين مى‌خوانيم: «فيما اوحى اللّه عزّ و جلّ إلى داود عليه السّلام: يا داود كما أنّ أقرب النّاس من اللّه المتواضعون كذلك أبعد النّاس من اللّه المتكبّرون؛ در بين سخنانى كه خداوند عز و جل به حضرت داود عليه السّلام وحى كرد اين سخن بود: اى داود همان‌گونه كه نزديك‌ترين مردم به خداوند، افراد متواضع هستند، دورترين مردم از خداوند نيز متكبران هستند». [1]

سپس به بيان دو وصف ديگر پرداخته، مى‌فرمايد: «آنها چشمان خويش را از آنچه خداوند بر آنان حرام كرده فرونهاده‌اند و گوشهاى خود را وقف شنيدن علم و دانشى كه براى آنان سودمند است، ساخته‌اند»؛ (غضّوا [2] أبصارهم عمّا حرّم اللّه عليهم، و وقفوا أسماعهم على العلم النّافع لهم).

«غضّوا» از ريشه «غضّ» در اصل به معناى كم كردن است و هنگامى كه در مورد چشم به كار مى‌رود، معناى فروافكندن مى‌دهد؛ يعنى سر را به زير اندازد و نگاه نكند، كه ما در تعبيرات فارسى به جاى آن چشم‌پوشى به كار مى‌بريم.

«وقفوا» از ريشه «وقف» در لغت به معناى متوقف ساختن است؛ ولى گاه به معناى اصطلاحى فقهى يعنى چيزى را براى چيزى وقف كردن يا از آن گسترده‌تر، چيزى را اختصاص به چيزى دادن، به كار مى‌رود.

بنابراين هرگاه در دو جمله بالا معانى حقيقى كلمه را در نظر بگيريم مفهومش آن است كه آنها نگاه به صحنه‌هاى حرام نمى‌كنند و پيوسته گوش به علم نافع مى‌دهند و اگر معناى وسيع و كنايى آنها را در نظر بگيريم، مفهوم جمله اوّل اين است كه آنها از همه محرمات چشم‌پوشى و صرف‌نظر مى‌كنند و گوشهاى آنها وقف بر علم نافع است.

[1]. وسائل الشيعة، كتاب الجهاد، ابواب جهاد النفس، باب 28، حديث 2.

[2]. «غضّوا» از ماده «غضّ» بر وزن «خزّ» چنان‌كه در بالا آمد در اصل به معناى كم يا كوتاه كردن است؛ هنگامى كه در مورد چشم به كار مى‌رود به معناى فروافكندن چشم است يعنى سر به زير انداختن و نگاه نكردن است و «غمض» به معناى فروبستن و چشم را برهم گذاردن است.