انكارش نمايند.

خداوند، اسلام را ويژه شما قرار داد و شما را (براى حمايت از) اسلام برگزيد. اين همه اهميّت به علت آن است كه اسلام نامى است براى سلامت و كانونى است از بزرگوارى‌ها و كرامت. خداوند، راه آن را برگزيد و دلايلش را روشن ساخت، (و قرآن را فرو فرستاد كه) ظاهرش علم و باطنش حكمت است. تعليمات عالى قرآن هرگز فانى نمى‌شود و شگفتى‌ها و نو آورى‌هايش پايان نمى‌گيرد. در آن نعمت‌هايى است همچون سرزمين‌هاى پر گياه در فصل بهار و چراغ‌هاى روشنى بخش تاريكى‌ها؛ درهاى خيرات جز با كليدهاى آن گشوده نمى‌شود و ظلمت‌ها جز با چراغ‌هاى پر فروغش بر طرف نمى‌گردد. حدود محرمات را تعيين كرده و موارد مباح و حلال را نشان داده؛ درمان شفا جويان در قرآن است و همه نيازهاى طالبان در آن جمع است.

شرح و تفسير خليفه حق آشكار شد

جمعى از شارحان نهج البلاغه- چنان كه قبلا اشاره شد- معتقدند كه اين خطبه، مخصوصا اين بخش از آن كه ناظر به مسائل خلافت است بعد از قتل عثمان و انتقال خلافت به آن حضرت ايراد شده است و تعبيرات اين بخش به ويژه آن چه را درباره امامان و پيشوايان مردم بيان فرموده، گواه اين مدعا است.

به هر حال امام عليه السّلام در اين بخش، نخست به ظهور خلافت حق اشاره مى‌كند و مى‌فرمايد: «طلوع كننده‌اى طلوع كرد و درخشنده‌اى درخشيد و آشكار شونده‌اى آشكار شد و آن چه از مسير حق منحرف شده بود به اعتدال (و مسير صحيح) بازگشت» (قد طلع طالع، و لمع لامع، و لاح لائح، و اعتدل مائل).

اين تعبيرات به خوبى نشان مى‌دهد كه زمان حكومت عثمان از دوران‌هاى تاريك تاريخ اسلام بود؛ چرا كه خويشاوندان او در تمام پست‌ها و مقام‌هاى كليدى سيطره‌