را سخت مغرور كرده بود ولى به هنگامى كه فرمان عذاب صادر شد تندبادهاى سخت، جثّه‌هاى آنها را مانند پر كاه با خود برد و به هر سو پراكنده كرد).

اين كه مى‌فرمايد: «به آنها راكب نمى‌گويند»، به خاطر اين است كه آنها را بى‌اختيار بر دوشها مى‌برند، و اين كه مى‌فرمايد: «در قبر به آنها مهمان گفته نمى‌شود»، به خاطر آن است مهمان كسى است كه با ميل و اراده خود به جايى كه از او پذيرايى مى‌كنند وارد شود.

شبيه همين معنا را امام در خطبه 188 فرموده: «حملوا إلى قبورهم غير راكبين و انزلوا فيها غير نازلين».

و در ادامه اين سخن مى‌فرمايد: «در دل سنگهاى گسترده خانه‌هاى قبر براى آنان ساخته شد و از خاك كفنهايى و از استخوانهاى پوسيده همسايگانى داشتند!» (و جعل لهم من الصّفيح‌ [1] اجنان‌ [2]، و من التّراب اكفان و من الرّفات‌ [3] جيران).

اشاره به اين كه، خانه قبر نه بنايى دارد نه سقف و ستونى و نه درها و پنجره‌ها، بلكه چيزى جز يك مشت سنگ و خاك گسترده نيست، و تعبير به كفن در مورد خاكها به خاطر آن است كه همچون كفن بدن را مى‌پوشاند، به علاوه كفن موقّتى است و به زودى مى‌پوسد، آنچه به صورت كفن در دراز مدّت باقى مى‌ماند همان خاكهاست.

[1] «صفيح» در اين جا به معناى «صفحه» زمين است. از مادّه «صفح» (بروزن مدح) گرفته شده است.

[2] «اجنان» جمع «جنن» (بر وزن كفن) به معنى قبر است و ريشه اصلى آن به معنى پوشانيدن است و چون قبر بدن آدمى را مى‌پوشاند به آن «جنن» گفته مى‌شود.

[3] «رفات» به معنى هر چيز كهنه و پوسيده و متلاشى شده است و به استخوانهاى پوسيده و پراكنده «رفات» گفته مى‌شود.