تا قدر و ارزش آن نعمت‌ها را بشناسند و آنها را گرامى دارند و از آن به خوبى پاسدارى نمايند.

به علاوه همان گونه كه امام عليه السّلام در ادامه سخن مى‌فرمايد: «در سختى‌هايى كه شما با آن روبرو شديد و مشكلاتى كه پشت سرگذارديد، درس‌هاى عبرت فراوانى است (ضعف‌ها و قوّت‌هاى شما را نمايان مى‌سازد و راه حلّ مشكلات را، به شما مى‌آموزد و تجربه‌اى براى تمام زندگانى شما خواهد بود).» (و في دون ما استقبلتم من عتب‌ [1] و ما استدبرتم من خطب معتبر).

گويا امام عليه السّلام با اين سخنان مى‌خواهد به ياران خود دلدارى دهد و به سؤالات ناخواسته‌اى كه در ذهن آنان از پيروزى‌هاى بنى‌اميّه و ناراحتى‌هاى يارانش پيدا مى‌شود، جواب گويد كه عجله نكنيد! ظلم اين ظالمان باقى نمى‌ماند، مهلت الهى پايان مى‌گيرد و تازيانه‌هاى عذاب بر پيكر آنان نواخته مى‌شود. از مشكلات خود نيز ناراحت نباشيد! چرا كه اين يك سنّت الهى است كه جبران خسارات امّت‌ها، بعد از تحمّل شدايد و بلاها بوده، حتّى در عصر پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله در جنگ‌هايى همچون جنگ «احزاب»، زمانى نصرت الهى فرا رسيد كه لشكر اسلام در شديدترين فشارها قرار داشت و تا به آن مرحله رسيده بود كه قرآن مى‌فرمايد: «وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَناجِرَ» «هُنالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَ زُلْزِلُوا زِلْزالًا شَدِيداً» از شدّت ترس و ناراحتى جانها به لب رسيده بود ... و مؤمنان در آزمون سختى قرار گرفته بودند و شديدا به لرزه در آمده بودند» [2] درباره قوم «بنى‌اسرائيل» نيز در قرآن مى‌خوانيم كه آنها هنگامى كه در فشارهاى‌

[1] «عتب» (بر وزن حتم) در اصل به معناى ناراحتى درونى است و از آنجا كه سرزنش كردن، از ناراحتى درونى انسان سرچشمه مى‌گيرد واژه «عتاب» به معناى سرزنش به كار رفته و در خطبه بالا به همان معناى ناراحتى درونى، يا مطلق ناراحتى است.

[2] سوره احزاب، آيه 10- 11.