يا شنونده جز مفاهيم مبهم چيزى بدست نمى‌آورد، ولى عالمان مخلص، طبق گفته امام عليه السّلام گرفتار اين اوهام و رياكارى‌ها نمى‌شوند، آنها سخن را آن گونه ادا مى‌كنند، كه مخاطب بفهمد، سكوت آنها نيز براى فرار از مسئوليّت و عافيت طلبى نيست، بلكه آن هم براى سلامت و رهايى از چنگال معصيت هوا و هوسها، و معصيت خدا است.

سپس به مقام اخلاص اين عارف الهى اشاره كرده، مى‌افزايد: «خويش را براى خدا خالص كرده و خدا خلوص او را پذيرفته (و خالصترش ساخته است).» (قد أخلص للّه فاستخلصه).

اين تعبير، ممكن است اشاره به نكته لطيفى باشد و آن اينكه ناخالصى‌هاى روحى و اخلاقى انسان دو گونه است: بخشى از آن براى او قابل رؤيت مى‌باشد و در سايه خودسازى و جهاد اكبر مى‌تواند آن را برطرف سازد، ولى بخشى از اين ناخالصى‌ها به آسانى به چشم نمى‌آيد. خداوند كسانى را كه در مرحله اوّل پيروز شوند، يارى مى‌دهد و قسم دوم ناخالصى‌هاى وجود آنها را برطرف مى‌سازد. در روايات اسلامى آمده است:

«إنّ الشّرك أخفى من دبيب النّمل، على صفاة سوداء، في ليلة ظلماء

، شرك و توجّه به غير خدا (در عمل انسان) مخفى‌تر است از حركت مورچه، بر سنگ سياه، در شب تاريك و ظلمانى». [1] بديهى است، پاكسازى اعماق دل از چنان شركى، جز به امداد الهى امكان‌پذير نيست.

سپس به دنبال بيان اين سه وصف، نتيجه‌گيرى فرموده و به دو وصف ديگر اشاره مى‌كند، مى‌فرمايد: «از اين رو، او از معادن و گنجينه‌هاى دين خدا است و از اركان زمين او!» (فهو من معادن دينه، و أوتاد أرضه).

آرى، آن كس كه وجودش از هر نظر خالص شده و كار او تعليم و تربيت است، به‌

[1] بحارالانوار، جلد 69، صفحه 93.