چيزى كه نام «مباح» بر آن گذارده شده است، تا آخرين درجه براى خود، عملا مجاز نشمرد.

نكته دوم، اين است كه مى‌فرمايد: «ظاهرسازى و فريبكارى (نسبت به خود و ديگران) نكنيد، كه شما را به معصيت مى‌كشاند» (و لا تداهنوا [1] فيهجم بكم الإدهان إلى المعصية).

منظور از «مداهنه» در اينجا اين است كه انسان نسبت به اهل گناه نرمش و انعطاف نشان بدهد و ظاهرسازى نفاق‌آلود داشته باشد، كه اين گونه نرمش و ظاهرسازى، سرانجام انسان را به انواع گناهان آلوده مى‌سازد. و يا خود را فريب دهد و براى خود ظاهرسازى نمايد.

يكى از مصاديق بارز آن، درست كردن كلاه‌هاى شرعى و راه‌حل‌هاى ظاهرى و دروغين براى انجام گناهان است، كه سرانجام انسان را به گناهان صريح و آشكار مى‌كشاند و اين يكى از راههاى نفوذ شيطان است.

آرى، گاه انسان در مقام فريب خويش برمى‌آيد و خود را به گناه مى‌كشاند و گاه در مقام فريبكارى با ديگران، و از آن طريق آلوده به گناه مى‌شود و هر دو «مداهنه» نام دارد.

امام عليه السّلام در اين چند جمله، به طور دقيق انگشت روى مواضع آسيب‌پذير گذاشته است و راههاى نفوذ شيطان را به روى پيروان راستين خود، مى‌بندد.

[1] «تداهنوا» از مادّه «مداهنه» گرفته شده و در اصل از مادّه «دهن» به معناى روغن است و به معناى نرمش و انعطاف مذموم و منافقانه بكار مى‌رود و نيز نرمش و انعطاف، به معناى صرف نظر كردن از بخشى از فرمانهاى الهى را نيز شامل مى‌شود و از آنجا كه از روغن، براى نرم كردن پوست استفاده مى‌شود، كلمه «ادهان» به معناى مدارا كردن و عدم برخورد جدّى آمده است، خواه با ديگران باشد و خواه با هواى نفس.