نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 470
سپس امام عليه السّلام در ادامه اين بحث، به پاسخ از نسبت دروغ «عمرو بن عاص»
پرداخته و با معرّفى بيشترى از صفات و وضع ايمان و اعمال او، خطبه را پايان
مىدهد، مىفرمايد: «آگاه باشيد! به خدا سوگند، ياد مرگ مرا از سرگرم شدن به بازى
و شوخى باز مىدارد.» (أما و اللّه إنّي
ليمنعني من اللّعب ذكر الموت).
من همواره مرگ را در مقابل چشم خود مىبينم. چرا كه قانونى است براى همه خلائق
و هيچ تاريخى براى آن تعيين نشده و استثنايى در آن راه ندارد و نيز مىدانم مرگ،
پايان همه لذّات و همه سرگرمىهاست! من هرگز آن را فراموش نمىكنم و صبح و شام به
ياد آن هستم. آيا ممكن است مثل منى، با اين وصف، سرگرم بازىها و شوخىها شود و در
هوا و هوس غرق گردد؟ غير ممكن است. «ولى فراموشى (مرگ و) آخرت او را از سخن حق
بازداشته است.» (و إنّه ليمنعه من قول الحقّ نسيان الآخرة).
اگر او دروغ مىگويد و تهمت مىزند و براى رسيدن به اهداف دنيوى و نائل شدن به
هوسهايش، هر كارى را براى خود مجاز مىشمرد، به خاطر اين است كه مرگ و آخرت را به
دست فراموشى سپرده، و انسانى كه مرگ و دادگاه عدل الهى را فراموش كند، موجود
خطرناكى مىشود كه از هيچ كارى ابا ندارد و حتّى شرف و آبروى خود را نيز بر سر اين
كار مىنهد.
سپس شاهد روشن و دليل گويايى براى اين سخن بيان مىفرمايد و مىگويد: «او حاضر
نشد با معاويه بيعت كند، تا اينكه عطيّه و پاداشى از او بگيرد (و به تعبير ديگر:)
در مقابل از دست دادن دينش، رشوه اندكى دريافت دارد.» (إنّه لم يبايع معاوية حتّى شرط أن يؤتيه أتيّة، [1] و يرضخ له على ترك الدّين رضيخة). [2]
[1] «أتيّه» به معناى عطيّه و بخشش
است و در اصل از «ايتاء» به معناى اعطاء و بخشش مىباشد.
[2] «رضيخه» از مادّه «رضخ» (بر وزن
رزم) به معناى چيز كمى را بخشيدن و «رضيخه» به معناى عطيّه ناچيز است و در خطبه
بالا، اشاره به اين است كه «عمرو عاص» دين خود را در برابر مقامات دنيا، كه نسبت
به آن، متاع ناچيز و كم ارزش است، فروخت، به خصوص اينكه مدّت كوتاهى از اين مقام
بهره گرفت.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 470