نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 429
جامه عمل مىپوشاند» (كادحا [1] سعيا لدنياه،
في لذّات طربه، و بدوات [2] أربه [3]).
اين تعبيرات، اشاره به بىخبرانى است كه تمام سعى و تلاش خود را در طريق به
چنگ آوردن مال و منال دنيا و لذّتهاى زودگذر و اشباع هوا و هوسها به كار
مىگيرند، گويى از آفرينش آنها هيچ هدفى جز اين نبوده است، اين در حالى است كه با
چشم خود ناكامىها و شكستها، بيماريها و مرگ و ميرها را مىبينند.
امّا همان گونه كه امام عليه السّلام در ادامه اين سخن مىفرمايد: «او هرگز
فكر نمىكند مصيبتى برايش پيش آيد و هيچگاه از روى تقواى الهى در پيشگاهش خضوع
نمىكند، از اين رو، سرانجام چشم از دنيا فرو مىبندد، در حالى كه در گمراهى و
غرور گرفتار است و در ميان اشتباهات و خطاهاى زندگى كوتاه خود، غوطهور، اين در
حالى است كه در برابر آنچه از دست داده، عوضى به دست نياورده، و هيچ يك از وظايف
واجب خود را، انجام نداده است (با كولهبار عظيمى از گناه و نامه عملى خالى از
حسنات، به سوى آخرت حركت مىكند)» (ثمّ لا
يحتسب رزيّة [4]، و لا
يخشع تقيّة [5]، فمات
في فتنته غريرا [6]، و
عاش في هفوته [7]
يسيرا، لم يفد عوضا، و لم يقض مفترضا).
[1] «كادح» از مادّه «كدح» (بر وزن مدح)
به معناى تلاش و كوشش و فشار بر كار است و گاه به معناى حرص نيز آمده است.
[2] «بدوات» جمع «بدأة» (بر وزن غفلت)
از مادّه «بدو» (بر وزن دلو) به معناى ظاهر و آشكار شدناست با توجّه به معناى
فوق، «بدوات أربه» به معناى حوائج و لذّاتى است، كه انسان به فكرش خطور مىكند.
[3] «أرب» به معناى حاجت و شادى و
چارهجويى آمده است، با توجّه به معناى فوق، «بدوات أربه» به معناى حوائج و لذّاتى
است، كه انسان به فكرش خطور مىكند.
[4] «رزيّه» از مادّه «رزأ» (بر وزن
عضو) در اصل به معناى نقصان است و «رزيّه» به معناى مصيبت بزرگ آمده است.
[5] «تقيّه» در اينجا به معناى تقواى
الهى است و مفهوم جمله اين است كه او به خاطر تقواى الهى خضوع و خشوعى در پيشگاه
خداوند ندارد (بعضى از شارحان «تقيّه» را در اينجا مفعول مطلق نوعى گرفتهاند و
بعضىها مفعولله، ولى در مفهوم جمله، تفاوت چندانى ايجاد نمىكند).
[6] «غرير» در اينجا به معناى مغرور و
فريب خورده است.
[7] «هفوه» از مادّه «هفو» در اصل به
معناى با سرعت قدم برداشتن است و از آنجايى كه تسريع در راه رفتن، در بسيارى از
اوقات، سبب لغزش و در نهايت زمين خوردن است، واژه «هفوه» به معناى لغزش و به زمين
خوردن آمده است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 429