سپس نوجوانى در آورد» (أم هذا الّذي أنشأه في ظلمات الأرحام، و شغف‌ [1] الأستار، نطفة دهاقا [2]، و علقة محاقا [3]، و جنينا و راضعا، و وليدا و يافعا [4]).

در واقع امام عليه السّلام در اينجا به شش مرحله از زندگانى انسان اشاره كرده است، كه سه مرحله مربوط به دوران جنين و پيش از تولّد و سه مرحله ديگر مربوط به دوران بعد از تولّد است.

دورانهايى كه با سرعت مى‌گذرد و هر كدام ويژگى خود را دارد، بعضى فوق‌العاده شگفت‌انگيز و بعضى عبرت‌آميز است. خداوند توانا، بر قطره آبى كه هيچ شكل ندارد، در درون ظلمت‌هاى متراكم «مشيمه» و «رحم» و «شكم مادر»، صورتگرى مى‌كند و علقه محاق (خون بسته شده فاقد شكل) را، زيباترين و جالب‌ترين شكل مى‌دهد و بعد از نموّ كامل جنين، با يك فرمان عجيب، آن را به اين جهان مى‌فرستد و در مسير حيات و مراحل تكامل او را هدايت مى‌فرمايد و هر روز در شأن و شرايط و مقامى است.

سپس به ابزار و وسايل مهمّى كه در اختيار انسان گذارده و او را با جهان خارج مربوط مى‌كند، اشاره كرده و مى‌فرمايد: «سپس به او عقلى نگهدارنده، زبانى گويا و چشمى بينا بخشيد، تا درك كند و عبرت گيرد، و از بدى‌ها بپرهيزد» (ثمّ منحه قلبا حافظا، و لسانا لافظا، و بصرا لاحظا، ليفهم معتبرا، و يقصّر مزدجرا).

[1] «شغف» از مادّه «شغاف» (بر وزن جواب) به معناى غلاف و پوسته نازك روى قلب است و «شغف» در اينجا به معناى پرده‌هاى متعدد مى‌باشد.

[2] «دهاق» از مادّه «دهق» (بر وزن دهر) به معناى شدّت فشار است، سپس به معناى فرو ريختن با قوّت و فشار آمده است كه اينجا اشاره به فرو ريختن نطفه در داخل رحم است.

[3] «محاق» از مادّه «محق» (بر وزن محو) به معناى نقصان تدريجى و محو شدن است و به همين جهت، آخر ماه را «محاق» مى‌گويند و توصيف «علقه» به «محاق» به خاطر آن است كه تدريجا زايل و دگرگون مى‌شود و به صورت جنين در مى‌آيد و يا به خاطر اين است كه قيافه‌اى محو و نامشخّصى دارد و هيچ صورتى به خود نگرفته است.

[4] «يافع» از مادّه «يفع» (بر وزن نفع) به معناى بلند شدن و قد كشيدن است و هنگامى كه بچّه به صورت جوانى نورس و قد كشيده در مى‌آيد به او «يافع» مى‌گويند.