تقدير است و با توجّه به آن، معناى اين جمله چنين مى‌شود: «خداوند طرق دفع موانع عافيت را به انسان آموخته است» ما يمنع حواجز عافيته‌» سپس به دو قسمت از نعمت‌هاى بزرگ الهى بر انسانها- افزون بر آنچه گذشت- اشاره كرده، مى‌فرمايد: «خداوند عمرهايى براى شما مقدّر فرموده كه مقدار دقيق آن، از شما پنهان است و نيز از آثار گذشتگان درسهاى عبرت برايتان ذخيره كرده (كه مايه بيدارى و هشيارى شماست): از لذّاتى كه از دنيا بردند و مواهبى كه پيش از گلوگير شدن مرگ، از آن بهره‌مند شدند، ولى سرانجام پنجه مرگ گريبان آنها را گرفت و ميان آنها و آرزوها جدايى افكند و فرا رسيدن اجل، دامنه آرزوها را برچيد، اين در حالى بود كه به هنگام سلامت، چيزى براى خود نيندوختند و در آغاز زندگى (براى پايانش) عبرت نگرفتند.» (و قدّر لكم أعمارا سترها عنكم، و خلّف لكم عبرا من آثار الماضين قبلكم، من مستمتع خلاقهم‌ [1]، و مستفسح خناقهم. [2] أرهقتهم‌ [3] المنايادون الآمال، و شذّبهم‌ [4] عنها تخرّم‌ [5] الآجال. لم يمهدوا في سلامة الأبدان، و لم يعتبروا في أنف‌ [6] الأوان).

[1] «خلاق» از مادّه «خلق» در اصل به معناى تعيين اندازه است و به همين دليل به نصيب و بهره نيز «خلاق» گفته مى‌شود و «مستمتع خلاقهم» كه در خطبه بالا آمده، به معناى لذّاتى است كه از دنيا برده‌اند.

[2] «خناق» از مادّه «خنق» (بر وزن خشم) به معناى خفه كردن است و «خناق» (بر وزن كتاب) به معناى طنابى است كه با آن خفه مى‌كنند و «مستفسح خناقهم» در خطبه بالا به معناى مواهبى است كه قبل از گلوگير شدن مرگ، انسان از آن بهره مى‌گيرد.

[3] «أرهق» از مادّه «إرهاق» گرفتن چيزى با عجله است و ريشه اصلى آن «رهق» (بر وزن شفق) به معناى ظلم آمده است.

[4] در اينكه «شذّبهم» يك كلمه است يا دو كلمه در ميان «مفسّران نهج البلاغه» گفتگوى فراوانى است. آنها كه آن را يك كلمه مى‌دانند «شذّب» را از مادّه «تشذيب» به معناى بريدن و اصلاح شاخه‌هاى درخت مى‌دانند، كه با متن خطبه بسيار مناسب است و آنها كه آن را دو كلمه دانسته‌اند (شذّ بهم) «شذّ» را از مادّه «شذود» به معناى جدا شدن و انفراد و ندرت يافتن گرفته‌اند، كه آن هم با خطبه بالا مناسبت دارد.

[5] «تخرّم» از مادّه «خرم» (بر وزن چرم) به معناى پاره كردن است.

[6] «أنف» مفرد است و به معناى آغاز هر چيزى است و لذا «چراگاهى» كه هنوز حيوانى در آن نچريده است «أنف» ناميده مى‌شود و همچنين كاسه‌اى كه هنوز كسى از آن، آب ننوشيده است.