نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 245
حكومت اسلامى بيرون خواهم ريخت، همانگونه كه قصّاب اعضاى درون شكم حيوان را كه
به روى زمين مىافتد، پاك مىكند!» (و اللّه لئن
بقيت لهم لأنفضنّهم [1] نفض الّلحّام الوذام التّربة!) تشبيه «بنى
اميّه» به خاكهايى كه محتويات شكم حيوان مانند جگر و معده روى آن بيافتد و آلوده
شود، اشاره به نهايت آلودگى و پستى آنهاست. آنها- به گواهى اعمالشان در زمان
«عثمان»- چنان آلوده بودند كه عموم مسلمانان از آنها متنفّر شدند، به گونهاى كه
همه مىخواستند اين شجره خبيثه براى هميشه از سرزمين اسلام قطع گردد و اين باند
كثيف از صحنه جامعه اسلام، طرد شود، و بيت المال از چنگ آنها به درآيد! مرحوم سيّد
رضى در پايان اين خطبه مىنويسد: «و يروى «التّراب الوذمة» و هو على القلب. قال
الشّريف: و قوله عليه السّلام «ليفوّقونني» اى: يعطونني من المال قليلا كفواق
النّاقة. و هو الحلبة الواحدة من لبنها. و الوذام: جمع و ذمة، و هى الحزّة من
الكرش، أو الكبد تقع في التّراب فتنفض، در بعضى از روايات به جاى «الوذام
التّربة»، «التّراب الوذمة»- كه عكس آن است- نقل شده (ولى مفهوم هر دو يكى است) و
اشاره به اشياى با ارزشى است كه گاه آلوده مىشود، و بايد آلودگىها را از آنها
سترد.
سپس مىافزايد: جمله «ليفوّقونني» به اين معنا است كه «بنى اميّه» كمى از مال
را در اختيار من مىگذارند، مانند «فواق ناقه» يعنى يك بار دوشيدن شير شتر. و
«وذام» جمع «وذمه» به معناى قطعهاى از معده، يا جگر حيوان است كه جدا شود و روى
خاكها بيفتد و قصّاب آن را از آلودگى پاك كند و خاك آلوده را جدا سازد.
[1] «لأنفضنّهم» از مادّه «نفض» (بر
وزن نبض) به معناى تكان دادن چيزى براى جدا شدن آنچه بر آن است مىباشد و به تعبير
فارسى به معناى «تكانيدن» است و به همين جهت، به زنانى كه فرزند بسيار مىآورند
«نفوض» گفته مىشود. اين واژه در مورد ريختن ميوهها از درخت نيز به كار مىرود.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 245